– Rcd >0,5 mêga ôm

BÀI 2: QUẤN DÂY MÁY XAY SINH TỐ, MÁY XAY THỊT

1. Quấn dây phầncảm(stato)

1.1. Giới thiệu chung

Máy xay sinh tố, máy xay thịt là loại động cơ “Vạn năng”, được sử
dụng vớinguồn điện xoay chiều một pha U = 220V.

Trên trong thực tiễn máy xay sinh tố, máy xay thịt có rất nhiều loại, mẫu mã khác nhau có loại để bàn hay có loại cầm tay, nhưng về cấu trúc những bộ phận
trong máy và nguyên tắc thao tác của chúng thì giống nhau. Máy có hai lưỡi
dao phù hợpđể có thểchếbiến tổng thể những loạithực phẩm. Một số hình ảnh về máy xay sinh tố, máy xay thịt :
Hình. 1 a Hình. 1 b
Hình 1 a, 1 b : Máy xay gồm có 2 cối, cốinhỏ xay thịt, cối to xay sinh tố .

Cách sử dụng: Lắp cối xay vào thân máy sau đó cho thực phẩm cần xay, đậy
nắp cối xay, cấp nguồn cho máy hoạt động.

Hình 1 c : Máy xay có 1 cối ( hoàn toàn có thể tháo rời phầntrục và bộ phận môtơ )
A – Bộphận môtơ

B – Nút Bật/Tắt (Tốcđộ 1)
C – Nút Bật/Tắt (Tốcđộ 2)

D – Trục máy xay E – Cốc nhựa có độ đo .

Cách sửdụng: Lắp bộphậnmôtơ A vào trục máy xay D cho đến khi nó

khớp vào vị trí, đặt đầu trục máy xay vào sâu trong cốc đã có thực phẩm cần
xay, sau đó ấn nút B hoặc C, khi xay nhấc trục máy xay ra ngoài, xoay trục
máy xay D ra khỏiphần môtơ A. Kết thúc qua trình xay .
Để có được sơ đồ và số liệu dây quấn, trước hết tất cả chúng ta phải xem xét hàng loạt máy xay ghi lại số liệu trên nhãn, mác của máy như : hiệu suất, vận tốc, điện áp, nơisản xuất …
Mỗi máy gồm có 2 bộ phận chính :
– Cối xay ( phần để thựcphẩm cần xay )
– Chân đế hay thân máy ( chứa độngcơ, nút bấm )
1.2. Các bướcthực hiện chung khi tháo máy
Khi đã có được số liệu của máy, ta triển khai tháo lầnlượt từngbộ phận của máy theo đúng trình tự gồm những bước sau :

Bước 1: Tháo cối xay.

Bước 2: Tháo vít bắt chân đế (phần vỏbảo vệ, giữcốđịnh stato và rôto)

Bước 3: Tháo hộpsố (điềuchỉnhtốc độ xay)

Bước 4: Tháo chổi than ra khỏi giá đỡ.

Bước 5: Tháo bu lông bắtgiữanắp và lõi thép.

Bước 6: Tháo rời stato và rôto.

Bước 7: Vẽsơ đồ nối dây và lấysố liệu dây quấnphầncảm, phầnứng.

1.3. Dây quấnphần cảm(stato)

Phầncảm là phần tĩnh có hai cuộn dây quấn tập trung chuyên sâu trên hai cực từ
( và được nốivới hai chổi than ) tạo thành cựctừ chính, tạo ra từ thông chính cho máy ( hình 2 a ) .
Dây quấn phần cảmđược làm bằng đồng, hai cuộn dây có số vòng, tiết diện dây và kích cỡ bối dây giống hệt nhau. Sau khi được lồng vào cực từ
và cách điện với lõi thép, hai đầucủa bối dây đượccố địnhlại chắcchắn để
tránh bị xô lệch khi làm viêc .

+ Các bước thựchiện
Bước 1: Vẽsơ đồ.

UAC I UAC I I B I B y1 Hình 2 a, Hình 2 b ,
Hình 2 a : Sơ đồ nối dây phầncảm
Hình 2 b : Đảo chiều quay độngcơ
* Chú ý : Khi vẽ sơ đồ nối dây phải vẽđúng chiều quấn dây và đầu dây nối
vào chổi than, nếu sau khi quấn lại mà động cơ chạyngược chiều thì ta hoàn toàn có thể đổi hai đầu dây nối vào chổi than cho nhau ( Hình 2 b ) .
Hình. 3 a Hình. 3 b
Hình 3 a : Phầnđiện của máy xay ( cuộn dây phầncảm, phầnứng, nắp máy ) Hình 3 b : Hình ảnh cuộn dây phầncảm .

Bước 2: Tháo dây, đếmsố vòng dây, đo tiết diện dây.

– Sau khi vẽ được sơ đồ nối dây phần cảm, thực thi tháo bối dây ra khỏi cực từ và đếm số vòng ( chỉ cần đếm một bối dây vì hai bốigiống hệt
nhau ) .

Bước 3: Vệ sinh lõi thép.

– Lấyhếtgiấy lót cách điệncũ, dùng bàn chải đánh sạchbụi bẩn, han
gỉ, rửasạchdầumỡ bám vào lõi thép .
– Nếu lõi thép bị cong vênh phải sửalại .

Bước 4: Lót cách điện rãnh.

Sửdụng giấy lót cách điện rãnh có chiều dày theo size cũ của
máy để lót rãnh .

Bước 5: Quấn dây theo sơ đồ,số liệu đã có.

Dây quấn phải sóng, không xô lệch để tránh trường hợp bối dây khi lồng
vào bịđầy, sẽ chạm vào rôto .

Bước 6: Lồng dây vào rãnh.

Khi lồng dây, những cạnhcủa bối dây đã được buộccố định, chắc như đinh trước
khi lồng ( khác với lồng dây vào động cơ ) .

Chú ý: Đưa từng cạnhcủa bối dây vào rãnh phảithật cân, đều, tránh bị lệch
hoặc rách giấy.

Bước 7: Nắn đầubối dây.

Sau khi lồng xong thực thi nắn đầubối dây cho tròn, tạokhoảng trống để lắp rôto .

Bước 8: Đai đầubối dây.

Dùng băngvảihoặc dây gai cố định và thắt chặt hai đầubối dây tránh bị xô lệch .

Bước 9: Sơn cách điện, sấy.

Dùng đồng hồ đeo tay vạn năng kiểm tra thông mạch bối dây, đo điện trở cách

điện bối dây với vỏ sau đó đem tẩmsơn cách điện và sấy khô.
2. Quấn dây phầnứng (Rôto)

2.1. Cấu tạo
Phần ứng là phần quay gồm có : Trục, lõi thép, dây quấn và cổ góp ( hình 4 ) .

+ Lõi thép phần ứng: Được ghép bằng các lá thép kỹthuật điện, tạo thành
hình trụ tròn, mặt ngoài được dập rãnh để đặt dây quấn.

+ Dây quấn: Được làm bằng đồng, các bối dây được quấn theo một trậttự
nhất định. Các đầu của các bối dây này được nối tiếp với nhau và nối lên các

phiến góp đểtạo thành mộtmạch kín .

+ Cổ góp (vành đổichiều): Cấu tạo gồmnhiều phiến đồng ghép với nhau,

ống phíp. Nhiệm vụ của cổ góp điện là chỉnh lưusức điệnđộng xoay chiều
thành sứcđiện độngmột chiều trên những chổi than, chổi than tì lên những phiến
góp .

+ Chổi than:

– Dùng đểđưa dòng điện từ dây quấnphầnứng ra ngoài .
– Chổi than đượcđặt cốđịnh trên giá đỡ và giá chổi than được cố định và thắt chặt
trên nắp máy. Giá chổi than không kiểm soát và điều chỉnh được mà chỉ hoàn toàn có thể đổichỗ cho nhau ( quay 1800 ) .
Các cuộn dây phần ứng lấy điện từ hai chổi than ( Dây quấn rôto nối
tiếp với dây quấn Stato qua chổi than tiếp xúc với cổ góp ) nên có dòng điện nằm
trong lòng từ thông chính tạo ra lựcđiện từ làm rôto quay .
Tốcđộ quay của máy rấtlớn khoảng chừng từ 2.500 ÷ 6.000 vòng / phút, vì
vậy khi nó thao tác ta nghe thấy tiếng ” hú ” do chạy với vận tốc cao .
Hình 4 : Hình ảnh lõi thép, cổ góp của phần ứng máy xay

* Cấu tạocủa dây quấnphần ứng:

– Dây quấnphầnứng gồmnhiều phầntử nốivới nhau theo 1 quy luậtnhất định .
– Phần tử dây quấn là 1 bối dây gồm 1 hay nhiều vòng dây mà 2 đầu của

nó nối vào 2 phiến góp.

– Các phầntử nốivới nhau trải qua 2 phiến góp đó và làm thành những
mạch vòng kín .
2.2. Nguyên lý thao tác
Nguyên lý thao tác của động cơ vạn năng cũng tựa như như ở máy
Từ trường củacựctừ tác dụngvới dòng điệnởcuộn dây phầnứng tạo
thành mô men quay, vì mạchđiện vào độngcơ qua phần cảm và phầnứng tiếp nối đuôi nhau nhau. Do đó hoàn toàn có thể coi phầncảm và phầnứng cùng pha, và mômen của
chúng sinh ra có chiều công dụng không đổi làm cho động cơ quay. – Sơđồ nguyên tắc :
Cuộn dây phầncảm

`

2.3. Các bước thựchiện

Bước 1: Vẽsơđồ.

Muốn có được sơ đồ dây quấn phầnứng, thứ nhất ta phải đếmsố rãnh
thực Z ( rãnh nguyên tố ), đếm số phiến góp G .
+ Máy xay sinh tố, máy xay thịt dây quấnphầnứng có 2 trường hợp :

– Trườnghợp 1: Loại rôto có số phiến góp trên cổ góp bằng số rãnh thực G =
Z, có kiểuquấn dây đơn. Nghĩa là trong mộtbối dây chỉ có một sợi dây, sau
khi quấn xong hai đầu của bối dây được đưa lên hai phiến góp liền kề.

– Trường hợp 2: Loại rôto có số phiến góp trên cổ góp bằng hai lần số rãnh

thực của rôto G = 2Z, có kiểu quấn dây đôinghĩa là trong một bối dây có hai
sợi dây quấn song song với nhau, hoặcquấn hai lần trên cùng một bối dây ( trong mộtbối dây sẽ có hai sợi dây có cùng tiết diện, cùng số vòng dây, quấn
xong bối thứnhất liên tục quay lạiquấnbối thứ hai trên cùng một rãnh đặt
dây ). Sau khi quấn xong, hai bối dây được đấu tiếp nối đuôi nhau với nhau, những đầu của
hai bối dây đượcđưa lên 3 phiến góp liền kề trên cổ góp ( trường hợp này ít dùng ) .
Căn cứ vào thựctế đểvẽ sơ đồ, bướcquấn dây, chiều quấn dây phải
hay trái, đấunối dây lên cổ góp .

Bước 2: Tháo dây, đếmsố vòng dây, đotiết diện dây.
– Tháo nêm tre, giấy úp rãnh.

– Tháo bối dây, chỉcần đếmsố vòng một bốiđây, dùng panme đo tiết

Bước 3: Vệ sinh lõi thép.

Loại bỏhết giấy lót cách điện cũ trong rãnh rôto, dùng bàn chải đánh sạch bụibẩn, han gỉ, dầu, mỡ bám vào lõi thép, chỉnh sửa lại những lá thép bị
cong vênh .

Bước 4: Kiểm tra cổ góp.

Dùng đồng hồ vạn năng đo điệntrở giữa 2 phiến góp liền kề, nếu kim

đồng
hồ không chỉ là đạt nhu yếu, nếu 2 phiến góp có điện trở sẽ có những trường hợp xảy ra :
– Bột than trong quy trình máy làm việcrơi xuống .
– Cách điện giữa 2 phiến góp không còn tôt. – Các đầu dây trên những phiến góp dính sang nhau .

Bước 5: Lót cách điện rãnh.

Sửdụng giấy lót cách điện rãnh có chiều dày theo kích cỡ cũ của
máy
để lót rãnh .

Bước 6: Quấn dây theo sơđồ trải,số liệuđã có.

Dựa vào sơ đồ trải để đo khuôn và quấn theo đúng bước quấn, trong quy trình quấn ( vì quấn bằng tay ) nên những vòng dây phải sóng, đều, không
được chồng chéo và phảichặt sít vào nhau .

Bước 7: Úp rãnh.

Vì rãnh củaphần ứngnhỏ nên ta phải lựachọngiấy cách điện cho tương thích .
– Giấy lót lớp : dùng loạigiấymỏng có chiều dày 0,1 mm. – Giấy úp rãnh : dùng loại giấymỏng có chiều dày 0,2 mm .

Bước 8: Nắn đầubối dây.

Quấn xong một bối dây thực thi nắn hai đầu bối dây cho ngăn nắp, lần
lượtquấn những bốitiếp theo .

Bước 9: Đai đầubối dây.

Quấn xong bối dây ở đầu cuối, dùng dây gai đaicố định hai đầubối dây .

Bước 10: Nêm rãnh.

Đểcố định dây trong rãnh ta có thểsửdụng tre hoặc phíp để nêm .

Bước 11: Hàn dây lên cổ góp

Trước khi hàn dây lên cổ góp ta phải làm sạch những rãnh đặt dây trên những
– Kiểm tra đo thông mạch những đầu dây cần hàn. – Làm sạchlớp men cách điện phần dây cần hàn .
– Sau khi hàn xong mối hàn phải ngấu, gọn, ít thiếc và bóng, không dính thiếc
sang những phiến góp bên cạnh .

Bước 12: Đaicổ góp:

Trước khi đaicổ góp dùng rô nha hoặc đồnghồ vạn năngkiểm tra cuộn
dây, đo điện trở cách điện cuộn dây vớivỏ sau đó dùng băngvải hoặc dây gai

đai phần dây đưa lên cổ góp để tránh trường hợp khi quay dây có thể sẽ văng

ra .

Bước 13: Sơn cách điện, sấy.

Sấy nóng cuộn dây, sau đó đem tẩmsơn cách điện và sấy khô .

Bước 14: Làm sạchcổ góp.

Sau khi sơn, sấy hoàn thiệnbộ dây phần ứng, dùng giấy ráp mịn đánh
sạchnhững bụi bẩn bám trên mặt phẳng cổ góp, nếu cổ góp chưa tròn hoặcchưa nhẵn thì ta đem láng tròn trước khi lắp ráp .

Bước 14: Lắp ráp và chạythử.

Lắp ráp ngượclại những bước khi tháo, cấp nguồnchạythử .
2.4. Phương pháp giám sát và vẽ sơđồ trải
Trong phần này tất cả chúng ta sử dụngphương pháp dây quấn xếpgồm :
– Dây quấnxếp đơn .
– Dây quấnxếpphứctạp ( ít dùng )
– Đồng thời với hai giải pháp trên hoàn toàn có thể quấn dây theo kiểu đối
xứng .
Ưu điểm của giải pháp quấn dây theo kiểu đối xứng là bộ dây sau khi quấn
xong cân đều hơn so vớiphương pháp quấn xếp, nhằm mục đích giảmđược mộtphần nhỏ về độlệch tâm .
Trên trong thực tiễn máy xay sinh tố, máy xay thịt có dây quấn phần ứng thường
là quấn xếp đơn, có Z = G. Thường được quấn theo 2 giải pháp là : xếp đơn
và đốixứng .

2.4.1. Cách đặt dây

Cạnh tác dụngthứ nhất củatử phầnthứnhất đặt ởlớpdưới của rãnh thì cạnh công dụng thứ 2 của tử phầnthứ nhất đặtở lớp trên của rãnh khác. Các
thành phần khác cũng xếp theo thứ tự nhưvậy vào những rãnh kề bên cho đến khi
đầyhết
những rãnh .
+ Nếu trong 1 rãnh của lõi thép phần ứng ( gọi là rãnh thực Z ) chỉđặt 2 cạnh tính năng của 2 thành phần ( một cạnh đặt ở lớp trên, một cạnh đặt ở lớp dưới )
thì gọi rãnh đó gọi là rãnh nguyên tố Znt .
+ Nếu trong 1 rãnh thực có 2 u cạnh công dụng ( trong đó u = 1, 2, 3 … n ) thì rãnh thực chứa n rãnh nguyên tố .
Rãnh thực chứa Rãnh thực chứa
1 rãnh nguyên tố 2 rãnh nguyên tố

2.4.2. Dây quấnxếp đơn
Đặcđiểm:

Dây quấn xếp là sau khi đã quấn xong một thành phần, cạnh thứ 2 của phầntử thứnhất quay trởlại nốinốitiếp vớicạnhthứnhất củaphầntử thứ hai
đặt trên cùng một cựctừ xuất phát .
Ở dây quấn xếp đơnthường có tối thiểu 5 thành phần dây quấn tiên phong ( 5
bối
dây, quấnbước ngắn ) có hai cạnh tác dụngđều nằmở lớpdưới, 2 phầntử dây
quấn tiếp theo mỗi thành phần sẽ có 1 cạnh công dụng nằm ở lớp trên của thành phần
này, và có 1 cạnh công dụng nằm ở lớp dưới của thành phần kia. Còn lạinhững thành phần dây quấn ( bối ) tiếp theo đều được cùng nằm ởlớp trên của những thành phần còn lại .
Đầu và cuối của một phầntử ( một bối dây ) nối với 2 phiến góp nằmkề
nhau nên có bước vành góp là yG = y = 1, đầu của mỗi thành phần tiếp theo nối với cuốicủaphần tửtrước .
Cuối thành phần ở đầu cuối nối với đầu của thành phần thứ nhất tạo thành dây
quấn khép kín .

* Các bước tính toán và bước phiến góp:

– Bướcthứnhất y1: Là khoảng cách giữa 2 cạnh tác dụng củamột bối dây.

– Bước thứ hai y2: Là khoảng cách giữacạnh chứa đầu ra củabối trướcđến
cạnhchứađầu vào của bốikế tiếp.

– Bướctổnghợp y: Là khoảng cách giữa 2 cạnh tác dụng cùng chứađầu vào

hoặcđầu ra của hai bối dây sau đó nhau .

– Bước phiến góp yG: Là khoảng cách giữa 2 cạnh tác dụng củamộtphần tử
nối tiếp lên phiến góp.

y

1

y y

2

Source: https://dichvusuachua24h.com
Category : Sửa Đồ Gia Dụng