Nhượng quyền thương mại là gì? Đặc điểm, hình thức nhượng quyền
Trả lời:
1. Khái niệm hoạt động nhượng quyền thương mại
– Khái niệm nhượng quyền thương mại dưới góc độ kinh tế
Nhìn nhận dưới góc độ kinh tế, nhượng quyền thương mại là một hoạt động thương mại nhằm mở rộng hệ thống kinh doanh, phân phối hàng hoá, dịch vụ của các thương nhân thông qua yiệc chia sẻ quyền kinh doanh trên một thương hiệu, bí quyết kinh doanh cho một thương nhân khác. Hoạt động này được tạo lập bởi ít nhất là hai bên chủ thể: bên nhượng quyền – là bên có quyền sở hữu đối với “quyền thương mại” và bện nhận quyền – là bên độc lập, muốn kinh doanh bằng “quyền kinh doanh”, hay còn gọi là “quyền thương mại” của bên nhượng quyền. Các bên thỏa thuận: bên nhượng quyền trao cho bên nhận “quyền kinh doanh” bao gồm quyền sử dụng mô hình, kĩ thuật kinh doanh sản phẩm, dịch vụ dưới tên thương mại hoặc nhãn hiệu hàng hoá của minh và nhận lại một khoản phí hay phần trăm doanh thu trong một khoảng thời gian nhất định; bên nhận quyền sử dụng “quyền kinh doanh” của bên nhượng quyền để tiến hành hoạt động kinh doanh nhưng phải chấp nhận tuân thủ một số điều kiện mà bên nhượng quyền đưa ra. Như vậy, dưới góc độ kinh tế, bản thân nhượng quyền thương mại không phải là một cơ sở kinh doanh mà là một cách thức kinh doanh. Thông qua cách thức kinh doanh này, bên nhượng quyền và bên nhận quyền đều hướng tới những khoản doanh thu trực tiếp do các hoạt động thương mại tương đối độc lập đem lại.
Có thể chứng minh và khẳng định, dưới góc nhìn kinh tế tài chính, hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại chính là một phương pháp kinh doanh thu doanh thu nhưng cũng chính là một thời cơ góp vốn đầu tư thực thi thương mại hoặc một thời cơ nhằm mục đích hạn chế rủi ro đáng tiếc trong những hoạt động giải trí kinh doanh thương mại độc lập của những bên nhận quyền và nhượng quyền thương mại .
– Khái niệm nhượng quyền thương mại dưới góc độ pháp lý
Dưới góc nhìn pháp lý, một trong những khái niệm sớm nhất về hoạt động giải trí thương mại này chính là một phần đặc biệt quan trọng trong một phán quyết của Tòa án phúc thẩm Paris ngày 20/4/1978. Theo đó, nhượng quyền thương mại được định nghĩa như :
( i ) Một giải pháp hợp tác giữa hai hoặc nhiều doanh nghiệp, một bên là bên nhượng quyền, bên kia là bên được nhượng quyền, trong đó, bên nhượng quyền – chủ sở hữu của tên thương mại hoặc tên pháp lý quen thuộc, những ký hiệu, những hình tượng, thương hiệu sản phẩm & hàng hóa, nhắn hiệu thương mại hoặc thương hiệu dịch vụ, một tuyệt kỹ đặc biệt quan trọng, ( ii ) trao cho người khác quyền sử dụng một tập hợp những mẫu sản phẩm, dịch vụ nguyên gốc hoặc đặc biệt quan trọng, để độc quyền khai thác chúng một cách bắt buộc và trọn vẹn theo phương pháp thương mại đã được thử nghiệm, được chỉnh sửa và hoàn thành xong định kì, để có được tác động ảnh hưởng tốt nhất so với thị trường và để đạt được sự tăng trưởng tăng cường của hoạt động giải trí thương mại của doanh nghiệp tương quan, để ( iii ) đổi lấy tiền bản quyền hoặc một lợi thế ; theo hợp đồng, hoàn toàn có thể ( iv ) có sự tương hỗ về sản xuất, thương mại hoặc kinh tế tài chính, để bên được nhượng quyền hội nhập vào hoạt động giải trí thương mại của bên nhượng quyền và bên nhượng quyền hoàn toàn có thể triển khai 1 số ít trấn áp so với bên được nhượng quyền về việc triển khai một giải pháp độc lạ hoặc một tuyệt kỹ đặc biệt quan trọng để duy trì hình ảnh của thương hiệu dịch vụ hoặc mẫu sản phẩm bán ra và tăng trưởng người mua với giá rẻ nhất, với năng lực sinh lợi lớn nhất của cả hai bên, theo đó, ( v ) hai bên vẫn độc lập trọn vẹn về mặt pháp lý .
Khái niệm này đã miêu tả khá chi tiết cụ thể những đặc thù cơ bản, đồng thời cũng xác lập quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm cơ bản của những bên chủ thể trong quan hệ nhượng quyền thương mại. Theo Bộ Quy chế của châu Âu về nhượng quyền thương mại do Thương Hội châu Âu về nhượng quyền thương mại phát hành và có hiệu lực hiện hành từ ngày 01/01/1992, hoạt động giải trí này được gọi bằng một tên khác : chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng thương hiệu và được định nghĩa như sau :“ Chuyển nhượng quyền sử dụng thương hiệu được định nghĩa là một hệ thong kinh doanh thương mại hóa những loại sản phẩm và / hoặc những dịch vụ và / hoặc những công nghệ tiên tiến, được thiết kế xây dựng dựa trên mối quan hệ hợp tác ngặt nghèo và liên tục về pháp lý và kinh tế tài chính giữa những doanh nghiệp khác nhau và hoạt động giải trí độc lập với nhau, giữa một bên là người chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng thương hiệu và một bên là những người nhận chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng thương hiệu, trong đó, người chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng thương hiệu gật đầu cho những người nhận chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng thương hiệu quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm khai thác kinh doanh thương mại đối tượng người dùng chuyển nhượng ủy quyền của người chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng thương hiệu ” .
Như vậy, về thực chất, hoạt động giải trí chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng thương hiệu được nói đến trong khái niệm này có cùng thực chất với hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại mà Tòa án Paris đã đề cập đến trong phán quyết của mình .
Một khái niệm khác về nhượng quyền thương mại đã được đưa ra bởi Thương Hội Nhượng quyền thương mại Quốc tế ( The Intemational Franchise Association ), theo đó, nhượng quyền thương mại là mối quan hệ theo hợp đồng, giữa bên chuyển nhượng ủy quyền và bên nhận chuyển nhượng ủy quyền, trong đó, bên chuyển nhượng ủy quyền đề xuất kiến nghị hoặc phải duy trì sự chăm sóc liên tục tới doanh nghiệp của bên nhận trên những góc nhìn như : tuyệt kỹ kinh doanh thương mại, huấn luyện và đào tạo nhân viên cấp dưới ; bên nhận chuyển nhượng ủy quyền hoạt động giải trí dưới thương hiệu sản phẩm & hàng hóa, phương pháp, chiêu thức kinh doanh thương mại do bên chuyển nhượng ủy quyền chiếm hữu hoặc trấn áp và bên nhận chuyển nhượng ủy quyền đang hoặc sẽ góp vốn đầu tư đáng kể vốn vào doanh nghiệp bằng những nguồn lực của minh .
Như vậy, xét dưới cả góc nhìn kinh tế tài chính và góc nhìn pháp lý, với những đặc thù đã nghiên cứu và phân tích, hoàn toàn có thể kiến thiết xây dựng được một khái niệm cơ bản về hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại với tư cách là một hoạt động giải trí thương mại đặc trưng. Nhượng quyền thương mại được hiểu là một hoạt động giải trí thương mại được kiến thiết xây dựng nên bởi tối thiểu hai bên, bên nhượng quyền thương mại và bên nhận quyền thương mại trong đó, bên nhượng quyền thương mại được cho phép bên nhận quyền thương mại sử dụng một “ gói ” những quyền thương mại của mình mà đa phần là những quyền tương quan đến đối tượng người dùng của quyền sở hữu trí tuệ để tiến hành kinh doanh với một tư cách pháp lý độc lập. Đổi lại, bên nhận quyền phải trả phí nhượng quyền cho bên nhượng quyền thương mại, phí này hoàn toàn có thể gồm có phí nhượng quyền khởi đầu và phí nhượng quyền trả định kì dựa trên lệch giá hàng tháng, hàng năm của bên nhận quyền thương mại. Ngoài ra, bên nhượng quyền thương mại hoàn toàn có thể ràng buộc bên nhận quyền thương mại bởi những thỏa thuận hợp tác nhằm mục đích duy trì tính mạng lưới hệ thống hóặc để trấn áp hoạt động giải trí của bên nhận quyền thương mại trên cơ sở có tương hỗ về mặt kĩ thuật và giảng dạy nhân lực cũng như 1 số ít cơ sở vật chất thiết yếu cho bên nhận quyền thương mại .
2. Đặc điểm pháp lý của nhượng quyền thương mại
Có thể nói, mặc dầu nhượng quyền thương mại được nhìn nhận dưới góc nhìn nào và ở những noi khác nhau, hoạt động giải trí này được gọi bằng những cái tên không giống nhau, nhưng về thực chất, nhượng quyền thương mại luôn được xác lập với những đặc trưng cơ bản không hề khác, tối thiểu là trong những yếu tố điển hình nổi bật sau đây :
Một là, trong quan hệ nhượng quyền thương mại, tính chất độc lập của các bên nhượng quyền và nhận quyền được thể hiện rõ nét. Mặc dù, có sự hỗ trợ và kiểm soát qua lại giữa các bên nhưng tư cách pháp lý và trách nhiệm tài chính của các bên luôn độc lập với nhau.
Hai là, có sự thống nhất, đồng bộ về mặt hình thức biểu hiện trong cách thức tiến hành hoạt động thương mại của bên nhượng quyền và bên nhận quyền, hay rộng hơn, trong cả hệ thống nhượng quyền. Đây là đặc điểm không thể thiếu ở quan hệ nhượng quyền thương mại. Sự thống nhất này có được và được quy định bởi tính chất đặc biệt của quan hệ nhượng quyền thương mại.
Ba là, hoạt động nhượng quyền thương mại chính là sự kết hợp của nhiều hoạt động thương mại khác nhau như: li-xăng, chuyển giao công nghệ; đại lý … Thông thường, những hoạt động thương mại này có thể được các thương nhân thực hiện độc lập, tuy nhĩên, trong hoạt động nhượng quyền thương mại, không thể tìm thấy sự độc lập này. Vì vậy, có thể coi hợp đồng nhượng quyền thương mại là một “búi” các hợp đồng không thể tách rời, thể hiện tính chất của các loại hợp đồng li-xăng, chuyển giao công nghệ và đại lý. Đây chính là điểm đặc biệt của hoạt động nhượng quyền thương mại trong tương quan so sánh với các loại hợp đồng thương mại cùng loại khác.
Bốn là, về chủ thể, bên nhượng quyền bắt buộc phải có một hệ thống, cơ sở kinh doanh có lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Hệ thống kinh doanh này phải có sự trải nghiệm thị trường đủ để tạo ra một giá trị “quyền thương mại” hợp lý và tạo niềm tin cho bên nhận quyền. Mặt khác, dưới góc độ pháp luật, để đáp ứng yêu cầu của pháp luật, bên nhận quyền là một doanh nghiệp độc lập về mặt pháp lý, tài chính và đầu tư, đồng thời chấp nhận rủi ro đối với vốn bỏ ra để thực hiện việc tham gia vào hệ thống nhượng quyền của bên nhượng quyền. Rất nhiều nước trên thế giới, khi quy định về điều kiện để trở thành các bên của một quan hệ nhượng quyền thương mại, đều nêu cao tiêu chí yêu cầu cả bên nhận quyền và bên nhượng quyền phải có tư cách thương nhân. Tiêu chí này chứng tỏ nhượng quyền thương mại là một hoạt động đặc trưng của thương mại, vì vậy, hầu như hoạt động này chỉ dành riêng cho các thương nhân.
Năm là, về đối tượng người tiêu dùng của hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại, nội dung của khái niệm “ quyền thương mại ” cũng tăng trưởng rất nhiều mẫu mã, gồm có : hàng tiêu dùng ; việc làm kinh doanh thương mại ; dịch vụ ; dịch vụ trình độ ; dịch vụ đặc biệt quan trọng ( thuộc nhà nước ) ; những phương pháp kinh doanh thương mại. “ Quyền thương mại ” trong hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại là một khái niệm mở, được cho phép những chủ thể của quan hệ nhượng quyền cụ thể hóa từng nội dung gồm có trong đó. “ Quyền thương mại ” hoàn toàn có thể chỉ đơn thuần là tuyệt kỹ kinh doanh thương mại, tên thương mại, thương hiệu sản phẩm & hàng hóa, công nghệ tiên tiến sản xuất nhất định hoặc là tổng hợp toàn bộ những quyền so với hầu hết những đối tượng người dùng của quyền sở hữu trí tuệ để bên nhận quyền hoàn toàn có thể sử dụng để tạo ra những mẫu sản phẩm, dịch vụ giống với những mẫu sản phẩm hoặc dịch vụ mà bên nhượng quyền tạo ra. Tuy nhiên, đặc thù “ tổng hợp ”, “ phối hợp ” giữa những quyền so với những đối tượng người dùng của sở hữu trí tuệ là yếu tố không hề thiếu của “ quyền thương mại ”, giúp cho hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại hoàn toàn có thể được phân biệt một cách tương đối trong đối sánh tương quan so sánh với những quan hệ thương mại tựa như khác .
3. Các hình thức nhượng quyền thương mại
Pháp luật nhượng quyền thương mại Nước Ta hiện hành không lao lý trực tiếp việc phân loại những hình thức nhượng quyền thương mại. Mặc dù vậy, vẫn hoàn toàn có thể tìm thấy những lao lý gián tiếp hướng tới việc phân loại hình thức hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại. Tại Điều 3 của Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP ngày 31/3/2006 lao lý chi tiết cụ thể Luật Thương mại về hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại, khi lý giải những từ ngữ có tương quan đã đề cập đến những tên gọi khác nhau dành cho những chủ thể của những hợp đồng nhượng quyền thương mại với nhiều hình thức khác nhau. Cụ thể là, điều luật này đã nhắc đến “ bên nhận quyền sơ cấp ” ; “ bên nhượng quyền thứ cấp ” ; “ bên nhận quyền thứ cấp ” – đó chính là những tên gọi khác nhau của những bên nhượng quyền thương mại và nhận quyền thương mại khi họ tham gia vào những hình thức nhượng quyền thương mại khác nhau như hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại trực tiếp và hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại gián tiếp .
Theo điều luật này, “Bên nhượng quyền thứ cấp” là thương nhân có quyền cấp lại quyền thương mại mà mình đã nhận tù Bên nhượng quyền ban đầu cho bên nhận quyền thứ cấp; “Bên nhận quyền sơ cấp” là thương nhân nhận quyền thương mại từ Bên nhượng quyền ban đầu. “Bên nhận quyền sơ cấp” là Bên nhượng quyền thứ cấp trong mối quan hệ với Bên nhận quyền thứ cấp; “Bên nhận quyền thứ cấp” là thương nhân nhận lại quyền thương mại từ Bên nhượng quyền thứ cấp (Khoản 3, 4, 5 Điều 3 Nghị định số 35/2006/NĐ-CP). Như vậy, một cách gián tiếp, pháp luật về nhượng quyền thương mại của Việt Nam cũng phân chia các hình thức hoạt động nhượng quyền thương mại thành nhượng quyền thương mại trực tiếp và nhượng quyền thương mại gián tiếp, trong đó, điểm khác biệt cơ bản là trong hình thức hoạt động nhượng quyền thương mại gián tiếp, bên nhượng quyền thứ cấp không phải là chủ sở hữu của “quyền thương mại” – đối tượng của hợp đông nhượng quyền thương mại ký với các bên nhận quyền thứ cấp.
Bên cạnh đó, pháp lý Nước Ta có pháp luật về “ quyền thương mại chung ”, “ hợp đồng tăng trưởng quyền thương mại ” và “ hợp đồng nhượng quyền thương mại thứ cấp ” – Điều 3 Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP. Điều này chứng tỏ pháp lý về nhượng quyền thương mại của Nước Ta hướng tới việc chỉ ra những loại hợp đồng nhượng quyền thương mại với đặc thù độc lạ, đó chính là một trong những cách phân loại hình thức hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại. Theo điều luật này, “ Hợp đồng tăng trưởng quyền thương mại ” là hợp đồng nhượng quyền thương mại, theo đó bên nhượng quyền cấp cho bên nhận quyền được phép xây dựng nhiều hơn một cơ sở của mình để kinh doanh thương mại theo phương pháp nhượng quyền thương mại trong khoanh vùng phạm vi một khu vực địa lý nhất định ; “ Quyền thương mại chung ” là quyền do Bên nhượng quyền trao cho Bên nhượng quyền thứ cấp được phép cấp lại quyền thương mại cho những Bên nhận quyền thứ cấp. Bên nhận quyền thứ cấp không được phép cấp lại quyền thương mại chung đó nữa ; “ Hợp đồng nhượng quyền thương mại thứ cấp ” là hợp đồng nhượng quyền thương mại ký giữa Bên nhượng quyền thứ cấp và Bên nhận quyền thứ cấp theo quyền thương mại chung. Như vậy, hoàn toàn có thể Tóm lại, mặc dầu mạng lưới hệ thống pháp lý kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại ở Nước Ta không lao lý trực tiếp về việc phân loại những hình thức hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại, nhưng theo ý thức của Điều 3 Nghị định số 35/2006 / NĐ-CP, ở Nước Ta, cũng có sự sống sót của việc phân tách những hình thức hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại khác nhau, tối thiểu là sự phân tách giữa hai hình thức hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại trực tiếp và nhượng quyền thương mại gián tiếp .
Tuy nhiên, so với phương pháp phân loại theo pháp luật của 1 số ít vương quốc trên quốc tế cũng như quy ước của những thương nhân trong quy trình thực tiễn triển khai hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại, sự phân loại gián tiếp như trên của pháp lý Nước Ta vẫn còn chưa đủ để hoàn toàn có thể xử lý được những sự kiện pháp lý, hậu quả pháp lý hoàn toàn có thể phát sinh khi những thương nhân lựa chọn những hình thức nhượng quyền thương mại khác nhau để thực thi hoạt động giải trí nhượng quyền thương mại .
Luật Minh KHuê (sưu tầm & biên tập)
Source: https://dichvusuachua24h.com
Category : Thương Hiệu
