Các phương pháp tính giá trị hàng tồn kho phổ biến

Mỗi một doanh nghiệp tùy vào đặc thù sản xuất kinh doanh của mình mà áp dụng phương pháp tính giá trị tồn kho, có thể lựa chọn các phương pháp tính giá sao cho thuận lợi trong quá trình tính toán nhưng phải sử dụng đúng nguyên tắc nhất quán trong hạch toán. Chúng ta cùng tìm hiểu theo bài viết dưới đây về các phương pháp tính giá trị hàng tồn kho phổ biến cho doanh nghiệp hiện nay.

Hiện nay, theo thông tư 200 ( Thông tư số 200 / năm trước / TT-BTC ) thì có 3 chiêu thức tính giá trị hàng tồn kho thông dụng, đó là :

Phương pháp giá đích danh
Phương pháp bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập hoặc cuối kỳ
Phương pháp nhập trước, xuất trước

Doanh nghiệp lựa chọn giải pháp tính giá trị hàng tồn kho nào thì phải bảo vệ tính đồng điệu trong cả niên độ kế toán .

1. Phương pháp tính giá trị hàng tồn kho thứ 1: Phương pháp giá đích danh:

Bạn đang đọc: Các phương pháp tính giá trị hàng tồn kho phổ biến

Phương pháp tính theo giá đích danh được vận dụng dựa trên giá trị trong thực tiễn của từng thứ sản phẩm & hàng hóa mua vào, từng thứ loại sản phẩm sản xuất ra nên chỉ vận dụng cho những doanh nghiệp có ít loại sản phẩm hoặc mẫu sản phẩm không thay đổi và nhận diện được .Theo chiêu thức này loại sản phẩm, vật tư, sản phẩm & hàng hóa xuất kho thuộc lô hàng nhập nào thì lấy đơn giá nhập kho của lô hàng đó để tính .

Ưu điểm: Đây là phương án tốt nhất, nó tuân thủ nguyên tắc phù hợp của kế toán, chi phí thực tế phù hợp với doanh thu thực tế. Giá trị của hàng xuất kho đem bán phù hợp với doanh thu mà nó tạo ra: Giá trị hàng tồn kho được phản ánh đúng theo giá trị thực tế của nó.

Nhược điểm: Việc áp dụng phương pháp này đòi hỏi những điều kiện khắt khe chỉ những doanh nghiệp kinh doanh có ít loại mặt hàng, hàng tồn kho có giá trị lớn, mặt hàng ổn định và loại hàng tồn kho nhận diện được thì mới có thể áp dụng được phương pháp này: Còn đối với những doanh nghiệp có nhiều loại hàng thì không thể áp dụng được phương pháp này.

2. Phương pháp tính giá trị hàng tồn kho thứ 2: Phương pháp bình quân gia quyền:

Đây là chiêu thức hay được những doanh nghiệp sử dụng. Theo giải pháp này thì giá trị của từng loại hàng tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu kỳ và giá trị từng loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung bình hoàn toàn có thể được tính theo từng kỳ hoặc sau từng lô hàng nhập về, nhờ vào vào điều kiện kèm theo đơn cử của mỗi doanh nghiệp .

Theo giá bình quân gia quyền cuối kỳ (giá bình quân cả kỳ dự trữ)

Phương pháp này thích hợp với những doanh nghiệp có ít doanh điểm nhưng số lần nhập, xuất mặt hàng lại nhiều, căn cứ vào giá thực tế, tồn đầu kỳ để kế toán xác định giá bình quân của một đơn vị sản phẩm, hàng hoá.

Theo phương pháp này, đến cuối kỳ mới tính trị giá vốn của hàng xuất kho trong kỳ. Tuỳ theo kỳ dự trữ của doanh nghiệp áp dụng mà kế toán hàng tồn kho căn cứ vào giá nhập, lượng hàng tồn kho đầu kỳ và nhập trong kỳ để tính giá đơn vị bình quân:

Xem thêm: Mua bán xe oto cũ giá rẻ, xe mới giá tốt

Ưu điểm: Đơn giản, dễ làm, chỉ cần tính toán một lần vào cuối kỳ.

Nhược điểm: Độ chính xác không cao, hơn nữa, công việc tính toán dồn vào cuối tháng gây ảnh hưởng đến tiến độ của các phần hành khác. Ngoài ra, phương pháp này chưa đáp ứng yêu cầu kịp thời của thông tin kế toán ngay tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ.

Theo giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập (bình quân thời điểm, tức thời)

Sau mỗi lần nhập loại sản phẩm, vật tư, sản phẩm & hàng hóa, kế toán phải xác lập lại giá trị thực của hàng tồn kho và giá đơn vị chức năng trung bình. Giá đơn vị chức năng trung bình được tính theo công thức sau :

Ưu điểm: Phương pháp này khắc phục được nhược điểm của phương pháp trên, vừa chính xác, vừa cập nhật được thường xuyên liên tục.

Nhược điểm: Phương pháp này làm tốn nhiều công sức, tính toán nhiều lần. Do vậy, phương pháp này được áp dụng ở các doanh nghiệp có ít chủng loại hàng tồn kho, có lưu lượng nhập xuất ít.

3. Phương pháp tính giá trị hàng tồn kho thứ 3: Phương pháp nhập trước, xuất trước (FIFO):

Phương pháp nhập trước, xuất trước vận dụng dựa trên giả định là giá trị hàng tồn kho được mua hoặc được sản xuất trước thì được xuất trước, và giá trị hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là giá trị hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời gian cuối kỳ .Theo giải pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời gian đầu kỳ hoặc gần thời điểm đầu kỳ, giá trị của hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo giá của hàng nhập kho ở thời gian cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ còn tồn kho .Phương pháp này thích hợp trong trường hợp Chi tiêu không thay đổi hoặc có khuynh hướng giảm. Thường những doanh nghiệp kinh doanh thương mại về thuốc, mỹ phẩm …

Ưu điểm: Có thể tính được ngay trị giá vốn hàng xuất kho từng lần xuất hàng, do vậy đảm bảo cung cấp số liệu kịp thời cho kế toán ghi chép các khâu tiếp theo cũng như cho quản lý. Trị giá vốn của hàng tồn kho sẽ tương đối sát với giá thị trường của mặt hàng đó. Vì vậy chỉ tiêu hàng tồn kho trên báo cáo kế toán có ý nghĩa thực tế hơn.

Nhược điểm: Làm cho doanh thu hiện tại không phù hợp với những khoản chi phí hiện tại. Theo phương pháp này doanh thu hiện tại được tạo ra bởi giá trị sản phẩm, vật tư, hàng hóa đã có được từ cách đó rất lâu. Đồng thời nếu số lượng, chủng loại mặt hàng nhiều, phát sinh nhập xuất liên tục dẫn đến những chi phí cho việc hạch toán cũng như khối lượng công việc sẽ tăng lên rất nhiều.

Mỗi phương pháp tính giá trị hàng tồn kho đều có những ưu, nhược điểm nhất định. Mức độ chính xác và độ tin cậy của mỗi phương pháp tuỳ thuộc vào yêu cầu quản lý, trình độ, năng lực nghiệp vụ và trình độ trang bị công cụ tính toán, phương tiện xử lý thông tin của doanh nghiệp. Đồng thời cũng tuỳ thuộc vào yêu cầu bảo quản, tính phức tạp về chủng loại, quy cách và sự biến động của vật tư, hàng hóa ở doanh nghiệp.

Xem thêm: Mua Bán Nhà Đất TPHCM Chính Chủ, Giá Rẻ (06/2022)

>>> Xem thêm cách kiểm soát hàng tồn kho phổ biến trong doanh nghiệp.

>>> Xem thêm: Hạn chế các sai lầm khi quản trị hàng tồn kho.