1.  Khái niệm về điện trở. 

Điện trở là gì ?  Ta hiểu một cách đơn giản – Điện trở (transistors) là sự cản trở dòng điện của một vật dẫn điện, nếu một vật dẫn điện tốt thì điện trở nhỏ, vật dẫn điện kém thì điện trở lớn, vật cách điện thì điện trở là vô cùng lớn.

Điện trở của dây dẫn :

Transistors của dây dẫn phụ thộc vào vật liệu, độ dài và tiết diện của dây. được tính theo công thức sau :

R =  ρ.L / S

• Trong đó ρ là điện trở xuất phụ thuộc vào chất liệu
• L là chiều dài dây dẫn
• S là tiết diện dây dẫn
• R là điện trở đơn vị là Ohm

2.  Điện trở trong thiết bị điện tử. 

1. Hình dáng và ký hiệu : Trong thiết bị điện tử điện trở là một linh kiện quan trọng, chúng được làm từ hợp chất cacbon và kim loại tuỳ theo tỷ lệ pha trộn mà người ta tạo ra được các loại điện trở có trị số khác nhau

Ngày nay có dòng máy đo điện trở chuyên được dùng giúp xác lập giá trị của nó một cách thuận tiện .

a)    Đơn vị của điện trở

•  Đơn vị điện trở là Ω ( Ohm ), KΩ, MΩ
• 1KΩ = 1000 Ω

• 1MΩ = 1000 K Ω = 1000.000 Ω

b)  Cách ghi trị số của điện trở

•  Các transistors có kích cỡ nhỏ được ghi trị số bằng những vạch mầu theo một quy ước chung của quốc tế. ( xem hình ở trên )

• Các điện trở có kích thước lớn hơn từ 2W trở lên thường được ghi trị số trực tiếp trên thân. Ví dụ như các điện trở Công suất, điện trở sứ.

3.  Cách đọc trị số điện trở

 Quy ước mầu Quốc tế về điện trở là gì

Điện trở thường được ký hiệu bằng 4 vòng mầu, điện trở chính xác thì ký hiệu bằng 5 vòng mầu.

* Cách đọc trị số điện trở 4 vòng mầu :

• Vòng số 4 là vòng ở cuối luôn luôn có mầu nhũ vàng hay nhũ bạc, đây là vòng chỉ sai số của điện trở, khi đọc trị số ta bỏ qua vòng này.

• Đối diện với vòng cuối là vòng số 1, tiếp theo đến vòng số 2, số 3

• Vòng số 1 và vòng số 2 là hàng chục và hàng đơn vị

• Vòng số 3 là bội số của cơ số

• Trị số = (vòng 1)(vòng 2) x 10( mũ vòng 3)

• Có thể tính vòng số 3 là số con số không “0” thêm vào

• Mầu nhũ chỉ có ở vòng sai số hoặc vòng số 3, nếu vòng số 3 là nhũ thì số mũ của cơ số 10 là số âm.

Cách đọc trị số điện trở 5 vòng mầu : ( điện trở đúng chuẩn )

•  Vòng số 5 là vòng ở đầu cuối, là vòng ghi sai số, trở 5 vòng mầu thì mầu sai số có nhiều mầu, do đó gây khó khăn vất vả cho ta khi xác điịnh đâu là vòng sau cuối, tuy nhiên vòng cuối luôn có khoảng cách xa hơn một chút ít .

• Đối diện vòng cuối là vòng số 1

• Tương tự cách đọc trị số của trở 4 vòng mầu nhưng ở đây vòng số 4 là bội số của cơ số 10, vòng số 1, số 2, số 3 lần lượt là hàng trăm, hàng chục và hàng đơn vị.

• Trị số = (vòng 1)(vòng 2)(vòng 3) x 10 ( mũ vòng 4)

• Có thể tính vòng số 4 là số con số không “0” thêm vào

4.  Thực hành đọc trị số điện trở.

• Khi các điện trở khác nhau ở vòng mầu thứ 3, thì ta thấy vòng mầu bội số này thường thay đổi từ mầu nhũ bạc cho đến mầu xanh lá, tương đương với điện trở < 1 Ω đến hàng MΩ.

• Ở hình trên là các giá trị điện trở ta thường gặp trong thực tế, khi vòng mầu số 3 thay đổi thì các giá trị điện trở trên tăng giảm 10 lần.

Bài tập – Bạn hãy đoán nhanh trị số trước khi đáp án xuất hiện, khi nào tất cả các trị số mà bạn đã đoán đúng trước khi kết quả xuất hiện là kiến thức của bạn ở phần này đã ổn rồi đó !

5.  Các trị số điện trở thông dụng.

 Ta không thể kiếm được một điện trở có trị số bất kỳ, các nhà sản xuất chỉ đưa ra khoảng 150 loại trị số điện trở thông dụng, bảng dưới đây là mầu sắc và trị số của các điện trở thông dụng.

6.  Phân loại điện trở.

• Điện trở thường : Điện trở thường là các điện trở có Công suất nhỏ từ 0,125W đến 0,5W
• Điện trở Công suất : Là các điện trở có Công suất lớn hơn từ 1W, 2W, 5W, 10W.
• Điện trở sứ, điện trở nhiệt : Là cách gọi khác của các điện trở Công suất, điện trở này có vỏ bọc sứ, khi hoạt động chúng toả nhiệt.

7.    Công suất của điện trở là gì

Khi mắc điện trở vào một đoạn mạch, bản thân điện trở tiêu thụ một Công suất P tính được theo công thức

P = U. I = U2 / R = I2.R

• Theo công thức trên ta thấy, Công suất tiêu thụ của điện trở phụ thuộc vào dòng điện đi qua điện trở hoặc phụ thuộc vào điện áp trên hai đầu điện trở.
• Công suất tiêu thụ của điện trở là hoàn toàn tính được trước khi lắp điện trở vào mạch.
• Nếu đem một điện trở có Công suất danh định nhỏ hơn Công suất nó sẽ tiêu thụ thì điện trở sẽ bị cháy.
• Thông thường người ta lắp điện trở vào mạch có Công suất danh định > = 2 lần Công suất mà nó sẽ tiêu thụ.

• Ở sơ đồ trên cho ta thấy : Nguồn Vcc là 12V, các điện trở đều có trị số là 120Ω nhưng có Công suất khác nhau, khi các công tắc K1 và K2 đóng, các điện trở đều tiêu thụ một Công suất là

P. = U2 / R = ( 12 x 12 ) / 120 = 1,2 W

• Khi K1 đóng, do điện trở có Công suất lớn hơn Công suất tiêu thụ, nên điện trở không cháy.

• Khi K2 đóng, điện trở có Công suất nhỏ hơn Công suất tiêu thụ, nên điện trở bị cháy .

8.  Biến trở, triết áp :

Biến trở Là điện trở có thể chỉnh để thay đổi giá trị, có ký hiệu là VR chúng có hình dạng như sau :

Biến trở thường ráp trong máy Giao hàng cho quy trình thay thế sửa chữa, cân chỉnh của kỹ thuật viên, biến trở có cấu trúc như hình bên dưới .

Triết áp : Triết áp cũng tương tự biến trở nhưng có thêm cần chỉnh và thường bố trí phía trước mặt máy cho người sử dụng điều chỉnh.

Ví dụ như – Triết áp Volume, triết áp Bass, Treec v.v.., triết áp nghĩa là triết ra một phần điện áp từ đầu vào tuỳ theo mức độ chỉnh .

Trong thực tế, khi ta cần một điện trở có trị số bất kỳ ta không thể có được, vì điện trở chỉ được sản xuất khoảng trên 100 loại có các giá trị thông dụng, do đó để có một điện trở bất kỳ ta phải đấu điện trở song song hoặc nối tiếp.

9.  Điện trở mắc nối tiếp

• Các transistors mắc nối tiếp có giá trị tương đương bằng tổng các điện trở thành phần cộng lại.         Rtd = R1 + R2 + R3

• Dòng điện chạy qua các điện trở mắc nối tiếp có giá trị bằng nhau và bằng I: I = ( U1 / R1 ) = ( U2 / R2 ) = ( U3 / R3 )

• Từ công thức trên ta thấy rằng, sụt áp trên các điện trở mắc nối tiếp tỷ lệ thuận với giá trị điệnt trở.

10.  Điện trở mắc song song.

• Các điện trở mắc song song có giá trị tương đương Rtd được tính bởi công thức (1 / Rtd) = (1 / R1) + (1 / R2) + (1 / R3)

• Nếu mạch chỉ có 2 điện trở song song thì Rtd = R1.R2 / ( R1 + R2)

• Dòng điện chạy qua các điện trở mắc song song tỷ lệ nghịch với giá trị điện trở

I1 = ( U / R1 ), I2 = ( U / R2 ), I3 = ( U / R3 )

• Điện áp trên các điện trở mắc song song luôn bằng nhau

11.  Điện trở mắc hỗn hợp

•  Mắc hỗn hợp những điện trở để tạo ra điện trở tối ưu hơn

• Ví dụ: nếu ta cần một điện trở 9K ta có thể mắc 2 điện trở 15K song song sau đó mắc nối tiếp với điện trở 1,5K

12. Ứng dụng của điện trở là gì

Điện trở xuất hiện ở mọi nơi trong thiết bị điện tử và như vậy điện trở là linh phụ kiện quan trọng không hề thiếu được, trong mạch điện, điện trở có những tính năng sau :

• Khống chế dòng điện qua tải cho tương thích, Ví dụ có một bóng đèn 9V, nhưng ta chỉ có nguồn 12V, ta có thể đấu nối tiếp bóng đèn với điện trở để sụt áp bớt 3V trên điện trở.

• Như hình trên ta hoàn toàn có thể tính được trị số vàCông suấtcủa điện trở cho tương thích như sau : Bóng đèn có điện áp 9V vàCông suất2W vậy dòng tiêu thụ là I = P. / U = ( 2 / 9 ) = Ampe đó cũng chính là dòng điện đi qua điện trở .
• Vì nguồn là 12V, bóng đèn 9V nên cần sụt áp trên R là 3V vậy ta suy ra điện trở cần tìm là R = U/ I = 3 / (2/9) = 27 / 2 = 13,5 Ω
• Công suất tiêu thụ trên điện trở là : P = U.I = 3.(2/9) = 6/9 W vì vậy ta phải dùng điện trở có Công suất P > 6/9 W

• Mắc điện trở thành cầu phân áp

  để có được một điện áp theo ý muốn từ một điện áp cho trước.

Từ nguồn 12V ở trên thông qua cầu phân áp R1 và R2 ta lấy ra điện áp U1, áp U1 phụ thuộc vào vào giá trị hai điện trở R1 và R2. theo công thức .
U1 / U = R1 / ( R1 + R2 ) => U1 = U.R 1 ( R1 + R2 )
Thay đổi giá trị R1 hoặc R2 ta sẽ thu được điện áp U1 theo ý muốn .

Phân cực cho bóng bán dẫn hoạt động giải trí

Tham gia vào những mạch tạo xê dịch R C

Bây giờ bạn đã hiểu rõ điện trở là gì ? Nó có cấu trúc, vai trò như thế nào trong mạng lưới hệ thống mạch điện cũng như những đọc ký hiệu và cách tính điện trở rồi phải không nào ? Hi vọng bài viết này đã cung ứng cho bạn những kiến thức và kỹ năng hữu dụng. Hãy theo dõi tktech tiếp tục để update những bài viết hữu dụng nhanh nhất nhé. Cảm ơn mọi người .

Source: https://dichvusuachua24h.com
Category : Điện Tử