Cùng với Ca trù, hát Xẩm, hát Xoan, Dân ca quan họ Bắc Ninh cũng là một trong những loại hình nghệ thuật dân gian lâu đời của Việt Nam với nhiều điểm độc đáo. Vậy dân ca quan họ Bắc Ninh là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của hát quan họ ra sao? Cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu ngay trong bài viết này để được giải đáp nhé!

Tìm hiểu về dân ca quan họ TP Bắc Ninh

Để hiểu hơn về hát quan họ, tất cả chúng ta cùng đi vào tìm hiểu và khám phá khái niệm hát quan họ là gì ?

Dân ca quan họ là gì ?

Dân ca quan họ là một trong những làn điệu dân ca đặc trưng của vùng châu thổ sông Hồng – Nước Ta. Quan họ được hình thành tại vùng văn hóa truyền thống Kinh Bắc khi xưa, nay chính là ranh giới của hai tỉnh TP Bắc Ninh, Bắc Giang và 1 số ít địa phận của TP Lạng Sơn, Hưng Yên, TP. Hà Nội thời nay .

Dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh là gì ?

Dân ca quan họ Bắc Ninh dùng để chỉ làn điệu quan họ của Bắc Ninh, phân biệt với dân ca quan họ Bắc Giang bởi từ khi chia lại tỉnh thành, không còn Kinh Bắc nữa người ta gắn làn điệu này với tên tỉnh để dễ nhận biết. Dân ca quan họ Bắc Ninh được nhiều người biết tới là lối hát giao duyên, đối đáp giữa các liền anh liền chị và giữa họ với khán giả.

Hát quan họ tiếng Anh là gì ?

Hát quan họ tiếng Anh được gọi là Quan ho Singing hay Quan ho Bac Ninh .
>> > Tham khảo thêm những bài viết :

Nguồn gốc dân ca quan họ TP Bắc Ninh

Không ai biết đúng mực được dân ca quan họ sinh ra khi nào và thời hạn nào, có rất nhiều quan điểm đưa ra về nguồn gốc của hát quan họ khác nhau. Có quan điểm cho rằng quan ở đây để chỉ âm nhạc cung đình, tích rằng có ông quan nọ khi đi qua vùng Kinh Bắc đã mê mệt tiếng hát của những liền anh, liền chị nơi đây nên đã dừng lại ( họ ) để lắng nghe và chiêm ngưỡng và thưởng thức. Nhưng liệu nguồn gốc dân ca quan họ có chỉ đơn thuần như vậy ?
Có quan điểm khác lại cho rằng hát quan họ bắt nguồn từ những lễ nghi dân gian, xuất phát từ chính đời sống hoạt động và sinh hoạt hàng ngày của dân cư. Hát quan họ còn gắn liền với sông Cầu chảy qua địa phận của tỉnh Kinh Bắc, con sông này còn được gọi với cái tên dòng sông quan họ .
Tuy nhiên đây đều là những tích và quan điểm, giả thuyết mà mọi người đưa ra chứ chưa hề có một sử sách nào nhắc tới hay chứng tỏ được nguồn gốc thực sự của dân ca quan họ TP Bắc Ninh .

Phân loại dân ca quan họ

Từ lúc hình thành, tăng trưởng và duy trì cho tới tận ngày này, hát dân ca quan họ được chia thành lối hát truyền thống cuội nguồn và hát theo kiểu mới .

Quan họ truyền thống cuội nguồn

Quan họ truyền thống lịch sử Open hầu hết ở những làng quan họ cổ của Kinh Bắc, chúng sống sót như một nét đẹp trong văn hóa truyền thống hoạt động và sinh hoạt hàng ngày của dân cư. Chơi quan họ thường là vào những khoảng chừng thời hạn lễ, hội hè, du xuân. Chơi quan họ không cần có người theo dõi, người hát cũng chính là người chiêm ngưỡng và thưởng thức, hát theo nhóm giữa những nhóm liền anh và liền chị .
Quan họ truyền thống lịch sử rất chú trọng tới những tiến trình trong cách hát, trình diễn, lời ca, yên cầu người trình diễn phải tuân theo một cách tuyệt đối. Một số bài hát truyền thống lịch sử được thương mến cho tới tận ngày này hoàn toàn có thể kể tới như : Mời nước mời trầu, Ngồi tựa song đào, Cây trúc xinh, Xe chỉ luồn Kim, … .

Quan họ mới

Dân ca quan họ mới được hát theo những lời hát đã cải cách, trình diễn trên những mạng lưới hệ thống âm thanh hội trường, sân khấu chuyên nghiệp hoặc trong hội đồng vào những dịp lễ tết, hội hè, tổ chức triển khai du lịch. Quan họ kiểu mới phong phú và đa dạng hơn hẳn loại truyền thống lịch sử khi có hình thức trình diễn phong phú hơn rất nhiều, hoàn toàn có thể hát đơn, đôi, tốp hát, múa phụ họa, … .
Hát quan họ mới thường có nhạc đệm còn truyền thống lịch sử thì không. Sở dĩ dân cơ quan họ kiểu mới được thương mến hơn bởi lời hát phong phú, lời ca có phần bắt nhịp với đời sống của người dân hơn. Không chỉ vậy mà chúng còn ship hàng cho mục tiêu tuyên truyền, tiếp thị, giữ gìn làn điệu quan họ nói chung .

Đặc điểm của dân ca quan họ TP Bắc Ninh là gì ?

Sau khi đã tìm hiểu về khái niệm dân ca quan họ là gì cũng như nguồn gốc của chúng thì ngay sau đây chúng ta hãy cùng đi vào chi tiết đặc điểm của loại hình nghệ thuật dân gian này xem chúng có gì đặc biệt.

Các làn điệu trong hát quan họ

Trong dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh có rất nhiều làn điệu hát khác nhau như cây gạo, hừ la, la hới, cái ả, xuồng tuy nhiên, tứ quý, gió mát trăng thanh. Trong bài quan họ thường hát theo 3 chặng, chặng đầu hát theo giọng lề lối, chặng giữa ở giọng vặt. giọng sổng và chặng cuối là giọng giã bạn .

• Giọng lề lối: Sử dụng trong đoạn mở đầu thường khá chậm kết hợp với nhiều luyến láy, tiếng đệm.
• Giọng sổng: Có chức năng nối giữa hai đoạn, giọng sổng thường mang tính khoan thai, mực thước.
• Giọng vặt: Đoạn chỉnh trong bài quan họ được hát với giọng vặt, âm nhạc được rút ngắn gọn với bố cục chặt chẽ, tiết tấu rất linh hoạt. Lời ca trong các bài sử dụng giọng vặt cũng rất phong phú.
• Giọng giã bạn: Ý ở đây chính là từ giã bạn trước khi chia tay, điệu này mang hướng buồn, thể hiện sự nhớ nhung giữa các liền anh, liền chị, chất nghệ thuật khá cao. Tuy vậy thì số lượng bài hát sử dụng giọng giã bạn lại không nhiều.

Trang phục trong dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh

Quan họ được coi là một mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật dân gian xuất phát từ nhân dân, phục trang do đó mà cũng gắn liền với những phục trang thời xưa của họ .
Liền anh thường mặc áo dài năm thân với cổ đứng, viền tà, gấu to dài quá đầu gối, màu sáo sử dụng thường là đen, với những liền anh khá giả hơn thì hoàn toàn có thể sử dụng lụa mỏng dính màu xanh cốm, vàng chanh. Quần sử dụng là quần dài trắng, ống rộng có thắt lưng nhỏ để thắt chặt cạp quần. Thời xưa tóc nam búi tó nên sử dụng khăn nhiễu để quấn, thời nay thì sử dụng luôn khăn xếp cho thuận tiện hơn .
Các liền chị thường mặc 3 áo dài lồng vào nhau hoặc 7 áo dài lồng vào nhau, nhưng đa phần là áo mớ 3 ( 3 áo lồng vào nhau ). Trong cùng là áo yếm có màu tỏa nắng rực rỡ như màu đỏ, vàng, xanh hoặc hồng cánh sen, tiếp theo là một chiếc áo cánh màu trắng, vàng, ngà, ngoài cùng là lớp áo năm thân với sắc tố tươi hơn so với áo của những liền anh. Váy của những liền chị thường là váy sồi, váy lụa hoặc váy kép. Ngoài ra còn có những phụ kiện đi kèm như khăn mỏ quạ, nón quai thao .

Cách hát quan họ Thành Phố Bắc Ninh

Các hát quan họ thông dụng nhất đó là hát theo đôi, hai bên sẽ sẵn sàng chuẩn bị số lượng người hát và người hát đối bằng nhau. Hát theo kiểu truyền thống cuội nguồn thì cần có kỹ thuật và tuân theo những nguyên tắc trong quan họ, còn với hát kiểu mới ( thông dụng lúc bấy giờ ) thì không cần phải vậy. Chủ yếu là những lễ kết nghĩa tức là những lời hỏi thăm tận tình, thổ lộ tình cảm, chọc ghẹo giữa hai bên .
Mặc dù lời ca trong quan họ TP Bắc Ninh nói rất nhiều về tình cảm nam nữa nhưng khi hát những liền anh liền chị dựa theo mối quan hệ bình đẳng và tôn trọn nhau .

Biểu diễn hát quan họ

Biểu diễn hát quan họ hoàn toàn có thể chỉ đơn thuần là hát đối đáp giữa những sân đình, sân nhà, cửa chùa, dưới gốc đa, trên thuyền, bến nước hoặc màn biểu diễn trên những sân khấu chuyên nghiệp có dựng ngữ cảnh sẵn. Đối với việc màn biểu diễn tại những hội hè hoặc ngày thường, số lượng liền anh liền chị tham gia hát đối đáp là không số lượng giới hạn, chỉ cần hai bên có số người cân đối là được, còn khi màn biểu diễn chuyên nghiệp, số lượng người hát phải theo sắp xếp sẵn .

Ý nghĩa của dân ca quan họ TP Bắc Ninh

Dân ca quan họ Bắc Ninh không chỉ là một nét đẹp văn hóa của dân xứ Kinh Bắc xưa hay hai tỉnh Bắc Ninh – Bắc Giang ngày nay mà chúng còn mang nhiều ý nghĩa về nghệ thuật, văn hóa, xã hội và giáo dục con người.

Giá trị âm nhạc – nghệ thuật

Trong hát dân ca quan họ có những làn điệu riêng, những quy tắc trong việc trình diễn, diễn xướng. Giá trị âm nhạc, nghệ thuật và thẩm mỹ ở đây chính là ở phần giai điệu, lời hát cũng như cách màn biểu diễn quan họ. Giai điệu trong quan họ rất linh động, đôi khi không theo quy tắc để bảo vệ tính thống nhất trong bài hát .
Để hát quan họ được hay và thành công xuất sắc yên cầu người hát phải rèn luyện được độ vang, rền, nền nảy. Người hát không chỉ cần có năng khiếu sở trường mà thực sự có niềm đam mê với nghệ thuật và thẩm mỹ. Ngoài ra cách đưa những giai điệu âm nhạc, thơ vào trong bài quan họ như thổi hồn mới, làm phong phú thêm làn điệu quan họ .

Giá trị văn hóa – xã hội

Dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh, Bắc Giang lưu giữ lại những giá trị văn hóa – xã hội của nước nhà. Tuy không được toàn vẹn bởi đã có những sự cải cách, mai một dần theo thời hạn nhưng vẫn giữ nguyên được nét đẹp văn hóa truyền thống đó .
Quan họ len lỏi vào trong đời sống và đi sâu vào tiềm thức của những người dân ở vùng quan họ, coi đây là một phong tục của mình. Hát quan họ giúp người dân giao lưu tình cảm, tạo nên một hội đồng vững chãi, đoàn kết .

Giá trị giáo dục

Tại sao lại nói dân ca quan họ mang giá trị giáo dục, giáo dục ở đây chính là cách ứng xử, đối nhân xử thế giữa người với người, tình cảm con người với nhau. Nhiều ca khúc có lời mang tính giáo dục con người, lưu truyền những nét đẹp trong văn hóa truyền thống người Việt .

Dân ca quan họ được Unesco công nhận

Vào ngày 30/09/2009 quan họ TP Bắc Ninh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa truyền thống phi vật thể của trái đất. Văn hóa quan họ là sự kết tinh của những dân tộc bản địa vùng miền với nhau dưới nhiều triều đại .
Kể từ khi được công nhận là di sản văn hóa truyền thống quả đât, sự chăm sóc của những cấp chính quyền sở tại cũng như người dân tới dân ca quan họ cũng nhiều hơn. Các làng quan họ mở màn sưu tập, mở nhiều buổi giao lưu hơn, không riêng gì gìn giữ mà còn tăng trưởng, mở thêm những lớp dạy hát cho thế hệ trẻ .

Thực trạng nghệ thuật và thẩm mỹ hát dân ca quan họ lúc bấy giờ

Quan họ Thành Phố Bắc Ninh được lưu truyền từ đời này qua đời khác, những thế hệ đa phần qua truyền miệng do đó mà không tránh khỏi sự biến hóa so với khởi đầu. Không chỉ vậy mà sự gia nhập văn hóa truyền thống mới từ phương Tây cũng như quốc tế khi quốc gia Open cũng làm tác động ảnh hưởng tới yếu tố bảo tồn nghệ thuật và thẩm mỹ hát quan họ truyền thống lịch sử .
Nhận thấy sự quan trọng trong việc bảo tồn, gìn giữ quan họ mà ngay từ những năm 70 của thế kỷ trước, sở văn hóa truyền thống Hà Bắc đã thực thi sưu tầm quan họ tinh lọc và in thành sách để lưu giữ những bài hát quan họ ấy. So với nhiều mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian khác thì dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh là một trong số ít thẩm mỹ và nghệ thuật được gìn giữ và vững mạnh theo thời hạn, không bị mai một nhiều như những thẩm mỹ và nghệ thuật khác .
Cho tới thế kỷ 21, sự bùng nổ của nghe nhạc trực tuyến, những bạn trẻ có khuynh hướng thích những bản nhạc ngoại, nhạc trẻ Việt và không còn chăm sóc nhiều tới quan họ, kể cả những bạn trẻ tại những làng quan họ khiến cho việc tăng trưởng quan họ gặp nhiều khó khăn vất vả. Việc giới trẻ đi theo dòng nhạc khuynh hướng cũng dễ hiểu nhưng làm thế nào để họ vẫn yêu dấu và gìn giữ những làn điệu dân gian như dân ca quan họ mới là điều mà nhà nước, sở văn hóa truyền thống và trực tiếp tại những địa phương phải làm được .

Hướng bảo tồn và tăng trưởng dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh

Dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh là một di sản văn hóa truyền thống phi vật thể quan trọng của Nước Ta. Để bảo tồn và tăng trưởng nghệ thuật và thẩm mỹ này, cần có sự chăm nom và chăm sóc đặc biệt quan trọng từ Đảng Nhà nước, sở Văn hóa cũng như những tỉnh thành quản trị trực tiếp .. Dưới đây là một số ít hướng bảo tồn thẩm mỹ và nghệ thuật dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh :

• Lưu giữ và bảo quản tài liệu: Các tài liệu như sách, tài liệu âm thanh, hình ảnh, video và bản ghi âm là rất quan trọng trong việc bảo tồn nghệ thuật này. Cần phải lưu giữ và bảo quản chúng một cách cẩn thận để đảm bảo chất lượng và tính truyền thống của nghệ thuật quan họ Bắc Ninh.
• Tổ chức các lớp học, khóa đào tạo để truyền dạy và giới thiệu về nghệ thuật quan họ cho các thế hệ trẻ.
• Tổ chức các cuộc thi, hội thi để khơi dậy tinh thần yêu quý và quan tâm đến nghệ thuật quan họ, tạo động lực cho các nghệ sĩ trẻ tham gia và phát triển.
• Hỗ trợ tài chính và tạo điều kiện cho các nhóm quan họ và nghệ sĩ hoạt động phát triển, biểu diễn và quảng bá nghệ thuật này đến đông đảo khán giả.
• Thúc đẩy công tác nghiên cứu và phát hành các tài liệu, sách vở, bài báo về nghệ thuật quan họ, giúp nâng cao hiểu biết và tinh thần yêu mến của cộng đồng đối với nghệ thuật này.
• Quản lý và giám sát các hoạt động liên quan đến nghệ thuật quan họ, đảm bảo sự tôn trọng và giữ gìn giá trị truyền thống.
• Tuyên truyền và quảng bá nghệ thuật quan họ đến đông đảo công chúng, đặc biệt là khán giả trẻ, từ đó góp phần giữ gìn và phát triển nghệ thuật dân ca quan họ Bắc Ninh.
• Ngoài ra có thể giới thiệu rộng rãi tới bạn bè quốc tế, quảng bá ra nhiều quốc gia khác về nét đẹp dân ca quan họ Bắc Ninh.

Các bài hát quan họ nổi tiếng

Một số bài hát quan họ nổi tiếng xứ Kinh Bắc xưa – nay hoàn toàn có thể kể tới như :

• Cây trúc xinh
• Chàng buông vạt áo em ra
• Cò lả
• Khách đến chơi nhà
• Lý cây đa
• Người ơi người ở đừng về
• Chia rẽ đôi nơi
• Bèo dạt mây trôi
• Lý giao duyên
• Bạn tình ơi
• Vốn em có 30 đồng
• Có ai xuôi về
• Kể chuyện bốn mùa
• Ăn ở trong rừng
• Đêm qua nhớ bạn
• Yêu nhau ngả nón ra ngồi
• Giăng thanh gió mát
• Lúng liếng.

Nghệ sĩ gạo cội hát dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh

Nhắc tới dân ca quan họ Thành Phố Bắc Ninh thì không hề bỏ lỡ tên tuổi của những nghệ sĩ gạo cội như :

• NSND Thúy Hường.
• NSND Thúy Cải.
• NS Văn Hanh
• NSƯT Khánh Hạ
• NSƯT Quý Tráng
• NSƯT Lan Hương
• Cố nghệ sĩ Xuân Trường
• NSƯT Hồng Mạnh
• NSƯT Trung Kiên

Làng quan họ TP Bắc Ninh ở đâu ?

Không chỉ tại TP Bắc Ninh, làng quan họ còn ở nhiều tỉnh lân cận, cho tới năm năm nay, cả nước có 67 làng quan họ được đưa vào list bảo tồn, trong đó thì có 23 làng của tỉnh Bắc Giang và 44 làng quan họ của tỉnh TP Bắc Ninh. Danh sách đơn cử được liệt kê dưới đây :

• Thành phố Bắc Ninh có 31 làng: Cổ Mễ, Phúc Sơn, Thanh Sơn (phường Vũ Ninh); Viêm Xá (Diềm), Hữu Chấp (Chắp), Đẩu Hàn (Đô Hàn), Xuân Ái (Sói), Xuân Đồng (Đồng Mật), Xuân Viên (Vườn Xuân) (phường Hoà Long); Thượng Đồng (Lẫm), Đông Xá (Đặng), Thọ Ninh (Thụ), (phường Vạn An). Khúc Toại (Chọi), Trà Xuyên (Trà) (phường Khúc Xuyên); Châm Khê (Bùi), Điều Thôn (Đào Xá), Dương ổ (Đống Cao) (phường Phong Khê); Xuân Ổ (Ó), Khả Lễ (Sẻ), Hoà Đình (Nhồi), Bồ Sơn (Bò) (phường Võ Cường); Đỗ Xá (Đọ) (phường Ninh Xá); Niềm Xá (Niềm), Yên Mẫn (Yên Giữa), Thị Chung (Yên Chợ), Y Na (Nưa) (phường Kinh Bắc); Vệ An (Vệ) (phường Vệ An); Thị Cầu (phường Thị Cầu); Ném Đoài, Ném Sơn (Hồ Sơn), Ném Tiền (Niệm Tiền) (phường Khắc Niệm)
• Huyện Việt Yên (Bắc Giang) có 19 làng: Trung Đồng, Vân Cốc (xã Vân Trung); Thổ Hà (xã Vân Hà); Mật Ninh, Đình Cả, Khả Lý Thượng (xã Quảng Minh); Núi Hiểu, Quang Biểu, Tam Tầng (xã Quang Châu); Hữu Nghi, Giá Sơn, Mai Vũ, Nội Ninh (xã Ninh Sơn); Đông Long, Sen Hồ, Yên Ninh (Nếnh); Thần Chúc, Tiên Lát Thượng, Tiên Lát Hạ, (xã Tiên Sơn).[6].
• Tiên Du (Bắc Ninh) có 12 làng: Duệ Đông, Lũng Giang, Lũng Sơn (thị trấn Lim); Ngang Nội, Vân Khám (xã Hiên Vân); Bái Uyên (Bưởi), Hoài Trung (Bựu Giữa) (xã Liên Bão); Tam Tảo, Giới Tế (Phú Lâm), Đình Cả, Lộ Bao (Nội Duệ), Phúc Nghiêm (Phật Tích).
• Huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) có 3 làng: Xuân Thành và Ngọ Xá (xã Châu Minh), Vụ Nông (xã Bắc Lý).[7]
• Huyện Yên Dũng (Bắc Giang) có 2 làng: Yên Hà và Yên Thịnh (xã Yên Lư).
• Huyện Yên Phong (Bắc Ninh) có 2 làng: Đông Mơi (Đông Mai) (xã Trung Nghĩa) và Làng Đông Yên (Đông Khang) (xã Đông Phong).
• Thành phố Từ Sơn (Bắc Ninh) có 4 làng: Tam Sơn (phường Tam Sơn) và Tiêu Sơn, Hồi Quan (phường Tương Giang) Vĩnh Kiều (phường Đồng Nguyên). (Nguồn wiki).

Nghe hát quan họ bằng loa gì hay ?

Nghe hát quan họ trực tiếp tại những làng quan họ hay những buổi diễn hội hè sẽ mang lại thưởng thức tốt nhất. Tuy nhiên nếu bạn không có điều kiện kèm theo tới tận nơi thì trọn vẹn hoàn toàn có thể nghe hát quan họ bằng mạng lưới hệ thống âm thanh mái ấm gia đình. Bạn hoàn toàn có thể lựa chọn những mẫu loa âm trần nghe nhạc hoặc loa karaoke, loa nghe nhạc mái ấm gia đình của những hãng nổi tiếng như Bose, JBL, BMB, Klipsch, … để bảo vệ chất lượng âm thanh chân thực, sôi động nhất .
Ngoài ra đừng quên phối hợp với amply, cục đẩy hiệu suất, vang để âm thanh ra được toàn vẹn. Nếu bạn muốn vừa nghe nhạc mà vừa hoàn toàn có thể hát karaoke thì hãy tích hợp thêm micro không dây, có dây chất lượng nhé !

Trên đây là bài viết giải đáp dân ca quan họ Bắc Ninh là gì? Nguồn gốc, đặc điểm và ý nghĩa của dòng nghệ thuật dân gian này. Mong rằng với những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn hiểu hơn về hát quan họ và có được những trải nghiệm thú vị nhất. Theo dõi chúng tôi để biết thêm thật nhiều thông tin bổ ích khác nữa nhé! Hẹn gặp các bạn trong những bài viết sau.

Với hơn 15 năm trong nghành âm thanh, tôi đã và đang setup rất nhiều mạng lưới hệ thống âm thanh khác nhau : Từ những dàn loa đám cưới đến những mạng lưới hệ thống âm thanh sân khấu lớn. Với kinh nghiệm tay nghề và đam mê việc làm của mình chắc như đinh khi có nhu yếu liên hệ đến Lacvietaudio. com bạn sẽ nhận được những tư vấn chất lượng và hiệu suất cao nhất !

Source: https://dichvusuachua24h.com
Category : Đào Tạo