Trình bày khái niệm “dân tộc” và hai xu hướng phát triển của dân tộc trong chủ nghĩa tư bản?>

– Khái niệm
Khái niệm dân tộc thường được dung với hai nghĩa :
+ Theo nghĩa rộng, khái niệm dân tộc dùng để chỉ những hội đồng người có bốn đặc trưng : cồng đồng về ngôn từ ; hội đồng về chủ quyền lãnh thổ ; hội đồng về kinh tế tài chính ; hội đồng về văn hóa truyền thống, về tâm ý, tính cách .

Theo nghĩa này, những cộng đồng người được gọi là “dân tộc” là kết quả của sự phát triển hết sức lâu dài của các cộng đồng người trong lịch sử nhân loại: từ cộng đồng thị tộc, bộ lạc đến cộng đồng bộ tộc và phát triển lên hình thức tổ chức cộng đồng được gọi là dân tộc. Đồng thời, sự hình thành dân tộc theo nghĩa này thường gắn với hình thức tổ chức nhà nước vì thế cũng còn thường được gọi là “quốc gia – dân tộc”. Ví dụ nói: “các quốc gia dân tộc châu Âu”…). Trong các tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác – Lênin, khái niệm dân tộc thường được sử dụng theo nghĩa này.

Sự hình thành hội đồng dân tộc hoàn toàn có thể diễn ra sớm hay muộn khác nhau tùy theo những điều kiện kèm theo lịch sử dân tộc. Ví dụ, ở những nước Tây Âu, sự sinh ra của những hội đồng dân tộc khá muộn so với một số ít nước ở châu Á .
+ Theo nghĩa hẹp, khái niệm dân tộc dùng để chỉ những tộc người : tức là dùng để chỉ những hội đồng người có chung 1 số ít đặc thù nào đó về kinh tế tài chính, tập quán hoạt động và sinh hoạt văn hoá, … Ví dụ khi nói : dân tộc Kinh, Thái, Tày, Nùng, … với tư cách là những hội đồng dân tộc đồng đội tự nguyện kết nối nhau lại thành hội đồng dân tộc Nước Ta trong cuộc đấu tranh dựng nước và cứu nước .

–     Hai xu hướng phát triển của dân tộc trong chủ nghĩa tư bản

Khi điều tra và nghiên cứu về dân tộc và trào lưu dân tộc trong chủ nghĩa tư bản, V.I. Lênin đã nghiên cứu và phân tích và chỉ ra hai khuynh hướng tăng trưởng có tính khách quan của nó :

+ Xu hướng thứ nhất:

Do sự chín muồi của ý thức dân tộc, sự thức tỉnh về quyền sống của mình, những hội đồng dân cư muốn tách ra để xây dựng những quốc gia dân tộc độc lập. Thực tế này đã diễn ra ở những quốc gia, khu vực nơi có nhiều hội đồng dân cư với nguồn gốc tộc người khác nhau trong chủ nghĩa tư bản. Xu hướng này bộc lộ thành trào lưu đấu tranh chống áp bức dân tộc để tiến tới xây dựng những quốc gia dân tộc độc lập và có tác động ảnh hưởng điển hình nổi bật trong quy trình tiến độ đầu của chủ nghĩa tư bản. Trong xu thế đó, nhiều hội đồng dân cư đã ý thức được rằng chỉ trong hội đồng dân tộc độc lập, họ mới có quyền quyết định hành động con đường tăng trưởng của dân tộc mình .
+ Xu hướng thứ hai :
Các dân tộc ở từng quốc gia, kể cả những dân tộc ở nhiều quốc gia muốn liên hiệp lại với nhau. Sự tăng trưởng của lực lượng sản xuất, của giao lưu kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống trong chủ nghĩa tư bản đã tạo nên mối liên hệ quốc gia và quốc tế lan rộng ra giữa những dân tộc, xóa bỏ sự khác biệt, khép kín, thôi thúc những dân tộc xích lại gần nhau .