VĂN HÓA ẨM THỰC NHẬT BẢN CÓ GÌ THÚ VỊ?

Văn hóa ẩm thực Nhật Bản là một trong những nét văn hóa truyền thống độc lạ nhất trong nền ẩm thực quốc tế. Các món ăn của người Nhật không chỉ thích mắt, tốt cho sức khỏe thể chất mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa mê hoặc. Người Nhật cũng có nhiều quy tắc trên bàn ăn mà bạn nên biết nếu có thời cơ được thưởng thức đời sống tại đây .

Trong bài viết này, Jellyfish sẽ bật mý với bạn những nét đặc trưng trong tinh hoa ẩm thực Nhật Bản cũng như những quy tắc bạn cần phải biết khi chiêm ngưỡng và thưởng thức món ăn tại đây .

I. ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA ẨM THỰC NHẬT BẢN

Đặc trưng văn hóa ẩm thực Nhật Bản nổi bật với những món ăn tinh tế, đơn giản hóa cách chế biến, mang nhiều ý nghĩa tượng trưng cũng nhiều quy tắc ăn uống độc đáo.

1.1. Ẩm thực Nhật Bản là sự kết hợp văn hóa của nhiều quốc gia

Nhìn vào bàn ăn của người Nhật, bạn hoàn toàn có thể thuận tiện nhận thấy đây là sự trộn lẫn giữa ẩm thực Trung Quốc và những món ăn phương tây phối hợp với những món ăn truyền thống cuội nguồn của người Nhật .
Chắc hẳn nhiều bạn không biết, Ramen thực ra là món mì có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng đã được người Nhật khôn khéo và phát minh sáng tạo thêm thành món mì của riêng mình .

Món Tempura nổi tiếng của Nhật Bản thực ra đến từ Bồ Đào Nha và Open lần đầu tại Nhật vào thế kỷ 16 .
Món thịt nướng kiểu Nhật Yakiniku cũng có nguồn gốc từ phương tây .
Bên cạnh đó, trên bàn ăn của người Nhật lúc bấy giờ, ngoài những món ăn truyền thống lịch sử thì cũng thường có thêm xúc xích, bánh mì, … những đồ ăn đặc trưng của phương tây .

Xem thêm: Nhật Bản ăn tết âm hay tết dương, phong tục vào ngày tết ở Nhật

1.2. Triết lý ẩm thực Nhật Bản theo quy tắc “Tam ngũ”

Điểm đặc biệt quan trọng không hề bỏ lỡ khi nhắc đến văn hóa truyền thống ẩm thực Nhật Bản chính là quy tắc “ Tam ngũ ”, hầu hết những món ăn đều tuân theo quy tắc này. Cụ thể :

• Ngũ vị : Chua – Cay – Đắng – Mặn – Ngọt
• Ngũ pháp : Sống – Hấp – Chiên – Nướng – Ninh
• Ngũ sắc : Trắng – Vàng – Đỏ – Xanh – Đen .

Ngoài ra, cách nêm nếm của người Nhật cũng được đi theo thứ tự nguyên âm của bảng vần âm tiếng Nhật ( Sa / shi / su / se / so ) :

• Sa : Đường, rượu
• Shi : Muối
• Su : Giấm
• Se : Tương
• So : Đậu tương miso

Chính thế cho nên những món ăn Nhật Bản có mùi vị rất riêng, sắc tố cũng rất thích mắt, mang đến sự độc lạ riêng cho tinh hoa ẩm thực của người Nhật .

1.3. Mỗi thực phẩm đều có ý nghĩa riêng

Không chỉ thích mắt, tinh xảo ở vẻ hình thức bề ngoài, mỗi thực phẩm hay món ăn của người Nhật đều mang những ý nghĩa riêng, những lời chúc gửi đến người chiêm ngưỡng và thưởng thức. Ví dụ :

• Tôm : Thể hiện mong ước trường thọ. Món tôm sống lưng gù với bộ càng dài thường được Open vào ngày tết mang ý nghĩa như lời chúc trường thọ và sự khởi đầu suôn sẻ .
• Trứng cá tuyết : Lời chúc cho mái ấm gia đình sung túc, sum vầy .
• Cá Tai – Màu đỏ của sự như mong muốn .
• Đậu phụ : Chúc cho sức khỏe thể chất dồi dào .
• Khoai so Satoimo : Lời chúc cho mái ấm gia đình ngày càng tăng trưởng, hòa thuận .
• Món rong biển cuộn : Lời chúc niềm hạnh phúc trong năm mới .
• Món Tempura : Lời chúc trường thọ .

1.4. Chế độ ăn uống lành mạnh – đơn giản hóa cách chế biến

Người Nhật có thói quen ăn uống rất lành mạnh, chủ yếu là các thực phẩm ít béo như cá, rau củ, sử dụng ít gia vị và tối giản hóa các bước nấu nướng. Đây cũng là một trong những bí kíp sống thọ của người Nhật đã được các nhà khoa học công nhận.

• Người Nhật ăn rất nhiều cá:Thay vì ăn nhiều thịt đỏ ( bò, heo ) thì người Nhật hầu hết chỉ ăn những loại cá biển và món ăn hải sản giàu acid béo omega. Loại thực phẩm này tốt cho sức khỏe thể chất hơn những loại thịt đỏ, chứa nhiều nguyên tố vi lượng giúp khung hình đầy nguồn năng lượng mà lượng calo nạp vào khung hình lại tương đối ít .

• Ăn nhiều rau xanh:Người Nhật có rất nhiều món ăn được chế biến từ thực vật, những loại đậu, salad, … và cũng tiếp tục ăn trái cây trong những bữa ăn hằng ngày .

• Đơn giải hóa cách chế biến:Đây là nét đặc trưng trong văn hóa truyền thống ẩm thực Nhật Bản. Người Nhật ưu tiên những món sống, hấp, luộc hơn là những món ăn nấu qua lại nhiều lần hay những món nhiều dầu mỡ .

• Sử dụng ít gia vị: Giữ nguyên mùi vị cơ bản của thực phẩm là nguyên tắc vàng trong chế biến ẩm thực Nhật Bản. Họ sử dụng rất ít phụ gia, đặc biệt quan trọng là muối, điều này giúp cho đồ ăn có vị ngọt, tươi ngon thuần túy .

• Ăn no đến 80%:Hay còn gọi là giải pháp Hara Hachi Bu. Chỉ cần ăn no đến 80 % thì sẽ ngừng ăn dù rất ngon miệng, điều này giúp làm giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa, khung hình cũng nhẹ nhàng sau khi ăn .

• Các món lên men là không thể thiếu:Các món như súp miso, nước tương, mơ ngâm, đậu nành lên men là những món ăn không hề thiếu trong ẩm thực Nhật Bản. Giúp tương hỗ tiêu hóa, đường ruột khỏe mạnh hơn .

1.5. Bữa ăn sáng đặc trưng kiểu Nhật với đầy đủ dinh dưỡng

Người Nhật đặc biệt quan trọng chú trọng đến bữa ăn sáng của mình. Thay vì những món ăn nhanh, bữa sáng của người Nhật thường là cơm và được chuẩn kỹ lưỡng và không thiếu dinh dưỡng .
Bữa sáng truyền thống lịch sử kiểu Nhật sẽ là sự tích hợp của cơm, những món súp, protein từ cá, trứng hoặc đậu nành lên men cùng những món ăn phụ .

Một bữa sáng kiểu Nhật cơ bản hoàn toàn có thể gồm có những món :

• Cơm trắng
• Cá hồi nướng

• Trứng chiên

  Xem thêm: Mua 1 tặng 1: Ưu đãi ẩm thực cho tín đồ sành ăn dùng thẻ tín dụng TPBank ​

• Súp Miso
• Rau củ luộc, rau củ muối
• Đậu nành lên men

1.6. Các món ăn đặc trưng theo từng mùa

Ẩm thực của người Nhật đặc trưng theo từng mùa, bạn sẽ cảm nhận được mùi vị vạn vật thiên nhiên 4 mùa, sự tinh xảo của người Nhật qua những nguyên vật liệu cũng như cách trình diễn món ăn theo từng mùa .

• Mùa xuân: Những món nổi bật như cơm nghêu, măng tươi và bánh ngọt làm từ dâu tây và hoa anh đào. Với người Nhật, hoa anh đào là biểu tượng của mùa xuân nên trong các món ăn thường xuất hiện màu hồng đặc trưng này.

• Mùa hè: Mì ống trúc, mì lạnh, tào phớ,… Các món ăn được chế biến, trang trí đơn giản, tươi mát.

• Mùa thu: Mùa thu Nhật Bản có rất nhiều món ăn nổi tiếng, đặc biệt là các món ăn từ nấm Matsutake và cá thu đao Nhật Bản, khoai lang, bí đỏ…

• Mùa đông: Mùa đông của Nhật Bản nổi bật với các món nóng như lẩu, Oden, Các loại cháo như Okayu, Zosui,…Mì Ramen, Các món hầm,..

1.7. Người Nhật có nhiều quy tắc ăn uống thú vị – Văn hóa ẩm thực Nhật Bản

Người Nhật nổi tiếng với sự quy củ và tỉ mỉ trong bất kể việc gì ; Trong siêu thị nhà hàng họ cũng có nhiều quy tắc mà bạn cần quan tâm để tránh sai sót và để lại ấn tượng tốt trong mắt họ .

• Vị trí ngồi trong bàn ăn : Người quan trọng nhất sẽ ngồi xa cửa nhất. Hãy chờ những người có cấp bậc hơn hoặc người cao tuổi ngồi rồi bạn mới ngồi. Nếu là khách, bạn hãy để chủ nhà chọn chỗ cho mình .
• Cảm ơn / mời trước khi ăn : “ Itadakimasu ” ( Xin phép dùng ạ / Cảm ơn vì món ăn ) .
• Khi ăn thức ăn nên ăn cả miếng và không nên để phần cắn dở vào bát / đĩa của mình. Nếu miếng quá to, hãy dùng tay che miệng .
• Người Nhật rất kiêng cự việc chuyền và nhận thức ăn bằng đũa ( Vì tương quan đến 1 nghi thức trong đám tang ) .
• Không dùng đôi đũa đang ăn để gắp cho người khác, nên dùng đũa mới .
• Không để đũa lên miệng bát. Người Nhật thường để đũa lên chiếc gác đũa .
• Tăm xỉa răng thường được để ở Tolet trong những nhà hàng quán ăn ở Nhật ( vì phụ nữ Nhật rất ngại xỉa răng trước mặt người khác ) .
• Không dùng tay hứng đồ ăn bị rơi, khi lấy đồ ăn, bạn hãy dùng bát của mình để hứng .
• Không để xương, vỏ món ăn hải sản vào nắp bát hoặc bát đĩa khác. Hãy để vỏ món ăn hải sản vào đĩa đựng món ăn sau khi kết thúc để tránh bị coi là bất lịch sự .

Tìm hiểu thêm: 

II. 5 MÓN ĂN ĐẶC TRƯNG CHO TINH HOA ẨM THỰC NHẬT BẢN

Trong văn hóa truyền thống ẩm thực Nhật Bản có rất nhiều món ăn độc lạ và nổi tiếng trên toàn quốc tế. Dưới đây, chúng tôi sẽ san sẻ đến bạn 5 món ăn nổi tiếng nhất, đặc trưng cho tinh hoa ẩm thực Nhật và ý nghĩa của nó .

2.1. Sushi – Món ăn hội tụ đầy đủ tinh hoa ẩm thực Nhật Bản

Sushi Nhật Bản là món ăn nổi tiếng mà chắc hẳn ai cũng biết. Đây là món ăn không thể thiếu trong các bữa ăn của người Nhật, đặc biệt là vào những ngày lễ truyền thống.

Nguyên liệu chính của món ăn này là cơm trộn giấm, tích hợp với những loại thủy hải sản tươi sống như cá ngừ, bào ngư, cá hồi, tôm, .. ăn kèm với dưa leo, củ cải muối, trứng tráng, wasabi và nước tương .
Sushi có rất nhiều loại với nhiều sắc tố khác nhau. Đặc biệt còn có những loại đặc trưng cho từng mùa .

• Mùa xuân người Nhật thường ăn 5 món sushi món ăn hải sản, gồm : Hama-guri ( làm từ trai biển ) ; Sayori ( Làm từ cá biển ) ; Tori-gai ( Làm từ sò trứng ) ; Miru-gai ( làm từ cua, trai, sò ) ; Kisu ( làm từ cá biển đen ) .
• Mùa hè người Nhật thường ăn 4 loại sau : Awabi ( làm từ bào ngư ) ; Uzuki ( Làm từ cá vược biển ) ; Anago ( Làm từ cá chình ) và Aji ( làm từ cá ngừ ) .
• Mùa thu người Nhật thường ăn 3 loại gồm : Kampachi ( làm từ cá kampachi ) ; Kohada ( làm từ cá trích, cá mòi ) ; Saba ( làm từ cá thu ) .
• Mùa đông người Nhật sẽ ăn : Ika ( làm từ cá nục ), Aka-gai ( làm từ trai biển lớn ) ; Hirame ( làm từ cá bơn ), Tako ( làm từ bạch tuộc ) .

Bạn hoàn toàn có thể thuận tiện nhận thấy những đặc trưng văn hóa truyền thống ẩm thực Nhật Bản trong món sushi : Đơn giản – Tinh tế .

2.2. Trà đạo – Đỉnh cao nghệ thuật trà Á Đông

Trà đạo được coi là một trong những hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ cao nhất trong văn hóa truyền thống Nhật Bản. Nghệ thuật Trà đạo của Nhật Bản không chỉ đơn thuần là việc uống trà mà còn có những quy tắc nhất định, giúp bạn có cảm giác thư thái, thanh lọc tâm hồn, …

Trà đạo của Nhật Bản có 4 quy tắc cơ bản mà người chiêm ngưỡng và thưởng thức cần phải hiểu là :

• Hòa : Sự hòa hợp giữ con người và thiên nhà, giữa người thưởng trà và dụng cụ pha trà .
• Kính : Sự kính trọng với mọi người và với dụng cụ pha trà .
• Thanh : Sự thanh khiết, bao dung, khiêm nhường .
• Tịch : Tịnh tâm trong tâm hồn con người, từ đó đem lại cảm xúc niềm hạnh phúc .

Nghệ thuật trà đạo của người Nhật nổi tiếng trên khắp quốc tế, không ít nơi trên quốc tế có những lữ quán, câu lạc bộ giúp bạn thưởng thức môn “ nghệ thuật và thẩm mỹ ” này .

2.3. Sashimi – Đặc trưng cho văn hóa ẩm thực Nhật Bản

Tương tự như Sushi, Sashimi cũng là một trong những đại sứ ẩm thực của nước Nhật, nổi danh trên khắp quốc tế. Thành phần chính của món ăn này là những loại món ăn hải sản tươi sống, giữ được mùi vị biển cả rất đặc trưng với sắc tố đẹp mắt, ăn kèm với tía tô, củ cải và mù tạt, nước tương .
Đây là món ăn khai vị thường được mang ra tiên phong trong những bữa ăn. Sashimi được trang trí tỉ mỉ, rất đẹp mắt, biểu lộ kinh nghiệm tay nghề “ tối cao ” của đầu bếp Nhật Bản .

2.4. Tempura – Món chiên nổi tiếng nhất của Nhật Bản

Nhắc đến món chiên ở Nhật không thể không nhắc đến Tempura, đây là món chiên nổi tiếng nhất của xứ sở mặt trời mọc.

Nguyên liệu để chế biến món ăn này rất phong phú, hoàn toàn có thể là thủy hải sản, hải sran và những loại rau củ, … được tẩm bột chiên xù vàng rụm. Điểm đặc biệt quan trọng là toàn bộ những loại cá, tôm, rau củ đều phải thật tươi, mới tạo nên sự tích hợp tuyệt vời và hoàn hảo nhất, vừa giòn, béo bên ngoài nhưng tại tươi ngon bên trong .

2.5. Rượu Sake – Quốc tửu của người Nhật

Nhắc đến tinh hoa ẩm thực Nhật Bản không hề không kể đến quốc tửu của người Nhật – Rượu Sake. Đối với người Nhật, rượu Sake không chỉ là sợi dây link những mối quan hệ trong đời sống với nhau còn là cầu nối của họ với thần linh .

Loại rượu này có từ thời cổ đại, làm từ gạo và nước. Mùa đông uống vào sẽ giúp làm ấm khung hình và mùa hè sẽ được ướp lạnh và chiêm ngưỡng và thưởng thức như một loại rượu vang hạng sang .
Trên đây là những bí hiểm về văn hóa truyền thống ẩm thực Nhật Bản cùng những món ăn đặc trưng, tinh hoa ẩm thực của quốc gia này. Nếu có dịp đến Nhật hoặc học tập tại đây, chắc chẳn những san sẻ này sẽ giúp ích cho bạn .

Các thông tin du học:

Để được tư vấn và cung cấp các thông tin du học Nhật Bản mới Nhất, đừng ngần ngại liên hệ với Jellyfish Vietnam.

Jellyfish Vietnam – Hotline 0986.633.013
Trụ sở chính: Tầng 13, tòa nhà CMC, 11 Duy Tân, Cầu Giấy, Hà Nội
Văn phòng chi nhánh: Hải Phòng, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh