KIỂM TRA ĐỘ LẠNH CỦA ĐIỀU HÒA Ô TÔ

HỎI:  Khi chạy xe thì tôi hay để núm điều khiển nhiệt độ ở vạch xanh thứ 3, nhưng khi đưa xe đi bảo dưỡng hệ thống điều hòa ô tô thì  lúc thử  tôi  lại thấy  thợ garage đo nhiệt độ  cửa gió khi  đặt núm  chỉnh nhiệt độ  ở vạch xanh đầu tiên (vị trí lạnh nhất).  Xin Dr. Cool cho biết, khi kiểm tra khả năng làm lạnh  của điều hòa ô tô thì  núm chỉnh nhiệt độ phải đặt ở vị trí tôi vẫn dùng hay tại vị trí lạnh nhất ?

Dr. COOL: Đây là một vấn đề  khá nhiều người thắc mắc và nhầm lẫn. Trong thực tế, việc kiểm tra, đánh giá khả năng làm lạnh của hệ thống điều hòa ô tô và việc điều chỉnh nhiệt độ khi sử dụng  là hai vấn đề  khác nhau. Khả năng làm lạnh của điều hòa ô tô phụ thuộc rất nhiều yếu tố tại thời điểm thử nghiệm như vị trí núm điều khiển nhiệt độ, nhiệt độ môi trường,  tốc độ quay của động cơ, tốc độ quạt gió, số người ngồi trong xe, nguồn lấy gió  (tuần hoàn khí hay lấy gió ngoài xe)…. Tuy nhiên, theo câu hỏi bạn nêu, chúng tôi chỉ xin trình bày các vấn đề liên quan đến vị trí của núm điều khiển nhiệt độ.

Như trong một số ít bài viết trước đã trình diễn, việc làm nóng không khí và tinh chỉnh và điều khiển nhiệt độ ở điều hòa xe hơi trọn vẹn khác với điều hòa không khí sử dụng trong mái ấm gia đình. Ở mạng lưới hệ thống điều hòa xe hơi, dàn lạnh của mạng lưới hệ thống điều hòa xe hơi đặt trong ca bin chỉ có một tính năng duy nhất là làm lạnh không khí. Để làm tăng nhiệt độ không khí trong ca bin khi cần, người ta trang bị thêm bộ phận sưởi nóng không khí. Cụ thể là người ta điều khiển và tinh chỉnh sao cho một phần hoặc hàng loạt lượng không khí sau khi đi qua dàn lạnh liên tục đi qua két sưởi sử dụng nhiệt lấy từ dung dịch làm mát động cơ xe .

      Trong các hình  kèm theo cho ta thấy nguyên lý làm việc của hệ thống  làm nóng không khí ở hệ thống điều hòa ô tô điều khiển nhiệt độ bằng tay.

1. Khi ta đặt núm điều khiển nhiệt độ ở chế độ lạnh nhất (vị trí dưới cùng của khu vực màu xanh – Hình 1.): cửa điều khiển nhiệt độ đóng hoàn toàn khoang bên dưới, ngăn không cho không khí  lạnh đi qua két sưởi. Toàn bộ lượng không khí sau khi được làm lạnh bởi dàn lạnh sẽ đi vào khoang trên và thổi ra các cửa gió.  Vị trí này tương ứng với chế độ lạnh nhất ( Lo).

Hình 1. Núm tinh chỉnh và điều khiển nhiệt độ ở vị trí lạnh nhất, khoang trên mở trọn vẹn, khoang dưới chứa két sưởi bị đóng kín

2. Khi ta xoay  núm điều khiển nhiệt độ khỏi vị trí lạnh nhất ( Hình 2.a và b.): cửa điều khiển nhiệt độ bắt đầu được mở ra (ngay cả khi núm xoay vẫn đang ở khu vực màu xanh); càng xoay núm nhiều lên phía trên thì độ mở của cửa càng tăng. Tuy lúc này, vẫn  có một phần không khí lạnh thổi vào khoang trên nhưng phần không khí lạnh còn lại sẽ đi vào khoang dưới được làm nóng lên bởi két sưởi và sau đó trộn lẫn với luồng khí lạnh thổi từ khoang trên, trước khi đi ra các cửa gió.

                                                                              2.a.

2. b .
Hình 2. Núm tinh chỉnh và điều khiển nhiệt độ không ở vị trí lạnh nhất, cả hai khoang trên và dưới đều được mở

3. Khi ta xoay núm điều khiển nhiệt độ sang vị trí nóng nhất (vị trí cuối cùng ở khu vực màu đỏ – hình 3.): cửa điều khiển nhiệt độ đóng hoàn toàn khoang trên, ngăn không cho không khí lạnh đi qua. Lúc này, toàn bộ lượng không khí sau  dàn lạnh sẽ  đi qua két sưởi, được làm nóng lên trước khi thổi ra các cửa gió. 

Hình 3. Núm điều khiển và tinh chỉnh nhiệt độ ở vị trí nóng nhất, khoang trên đóng, khoang dưới chứa két sưởi mở trọn vẹn
Từ phần vừa trình diễn cho thấy, chỉ cần xoay núm điều khiển và tinh chỉnh nhiệt độ khỏi vị trí lạnh nhất là đã xảy ra hiện tượng kỳ lạ một phần không khí sau khi đi qua dàn lạnh lại bị làm nóng bởi két sưởi. Vì vậy để đúng mực thì việc kiểm tra, nhìn nhận năng lực làm lạnh của mạng lưới hệ thống điều hòa xe hơi cần được triển khai khi cửa điều khiển và tinh chỉnh nhiệt độ được đóng trọn vẹn, ngăn không cho bất kể một lượng không khí lạnh nào đi qua két sưởi – ứng với khi núm chỉnh nhiệt độ đặt tại vị trí lạnh nhất .

Dr. COOL