Nơi bảo tồn cá lóc “khủng”

Chúng tôi tìm về Láng Sen vào những ngày nước lũ vừa lé đé về đồng. Mấy năm lũ kém làm cá tôm trên vùng đồng bưng biên giới này hết sạch. “ Nhưng Láng Sen là một ngoại lệ, đàn cá lóc bông ở đây ngày một lớn và sinh sôi, con bự nhất tụi tui từng bắt tới 13 kg, dưới đó còn nhiều con bự hơn nữa ” – ông Trương Thanh Sơn, giám đốc khu bảo tồn Láng Sen, hào hứng kể về đàn cá lóc bông ở đây .

Cá lóc 10 kg là chuyện nhỏ

Lời ông Sơn làm sự tò mò trong chúng tôi trỗi dậy, muốn vào ngay khu bảo vệ nghiêm ngặt để mục sở thị đàn cá khủng. Để khỏi động đàn cá, anh Nguyễn Linh Em – nhân viên bảo tồn ở Láng Sen – đưa chúng tôi vào phân khu bảo vệ nghiêm ngặt bằng xe máy thay vì bằng vỏ lãi. Bởi theo anh Linh Em, nếu đi vỏ lãi thì cá sẽ lặn sâu dưới đám rong, rất khó quan sát.

Bạn đang đọc: Nơi bảo tồn cá lóc “khủng”

Hai chiếc xe máy chạy men theo bờ kênh bao quanh phân khu bảo vệ khắt khe giữa trưa nắng, dù chưa thấy được đàn cá lớn nào nhưng cứ vài chục mét, ẩn dưới đám bông súng là một ổ lòng ròng ( cá lóc con ) đỏ lừ cả vùng nước .
Anh Linh Em nói ổ lòng ròng ở Láng Sen thường đông gấp hai, ba lần ổ lòng ròng thường thấy trên đồng và dưới đó luôn là một cá lóc mẹ nặng cỡ chục ký bảo vệ đàn con. Đến gần chòi canh, anh Linh Em ra hiệu cho chúng tôi dừng lại, phía xa cách đó chừng 50 m, một con cá chép vàng tức đẻ đang búng nước quằn quại vì bị bầy cá lóc bông tiến công .
Qua ống nhòm, chúng tôi nhìn rõ đàn cá lóc bông hơn chục con, con nào cũng to bằng bắp chân đang xâu xé con cá chép vàng. Phần đuôi của con con cá chép nhanh gọn bị những cú táp của bầy cá lóc bông ngoạm đứt .
Sau chừng mười phút ngoạm hết 1/3 con cá chép vàng, đàn cá lóc bông lặn xuống đám rong đuôi chó. Lúc này, anh Linh Em mới lại gần vớt con con cá chép lên, con chép bị cá lóc táp mất 1/3 thân nhưng phần còn lại vẫn dài hơn hai chiếc dép xếp lại, ước nặng khoảng chừng 7 kg. Thấy chúng tôi kinh ngạc về sức tiến công của đàn cá lóc, anh Linh Em nói đó là chuyện thường. “ Nhiều bữa tụi tui đi vỏ lãi thấy cả bầy cá lóc bông rượt táp đứt đuôi con cá tra dầu nặng vài chục ký. Còn trích cồ, vịt trời đậu xớ rớ trên đám sen bị cá táp cụt giò hoài ” – anh Linh Em kể .
Nếu không tận mắt chứng kiến mà chỉ nghe anh Linh Em kể về đàn cá lóc khủng này, chắc nhiều người sẽ nghĩ đây là chuyện Bác Ba Phi thời văn minh. Còn ông Trương Thanh Sơn thì cho biết đến giờ những nhân viên cấp dưới ở Láng Sen cũng không hề biết đàn cá lóc bông ở đây nhiều cỡ nào. Chỉ biết là chúng ngày càng sinh sôi, trên bốn đoạn kênh, mỗi đoạn kênh dài khoảng chừng 1 km và những lung, trấp dưới đám tràm ở phân khu bảo vệ khắt khe, cá lóc bông lượn lờ bơi lội, táp mồi chi chít. “ Cá lóc bông cỡ trên 10 kg ta nói là hằng hà, còn 5-6 kg thì thuộc dạng “ nhi đồng ” thôi ” – ông Sơn kể thiệt mà như nói giỡn .
Ông cho biết năm năm trước, những nhân viên cấp dưới ở Láng Sen đã đưa lên bờ con cá lóc bông nặng 13 kg, dài hơn 1 m để điều tra và nghiên cứu rồi thả lại. Những con cá lóc bông dạng này những nhân viên cấp dưới ở Láng Sen phần đông ngày nào cũng gặp dọc tuyến kênh bao quanh khu bảo vệ khắt khe của Láng Sen .
Tiếng lành đồn xa, một hãng sản xuất cần câu nổi tiếng của Nước Singapore từng lặn lội sang tận Láng Sen để năn nỉ cho chụp hình cá lóc bông ở đây nhằm mục đích quảng cáo cho thương hiệu. “ Thấy họ năn nỉ quá, tui cho vớt đại con cá lóc bông 7 kg lên chụp mẫu. Vậy mà họ hoan hỉ, nói đã đi nhiều nơi mà tìm không ra cá lóc bự vầy để chụp ” – ông Sơn kể .

Con cá lóc bông năng 13kg được các nhân viên ở Láng Sen bắt lên để nghiên cứu – Ảnh: Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen cung cấp

Thành quả từ công tác làm việc bảo tồn
Đàn cá lóc khủng cùng sự đa dạng sinh học đã biến Láng Sen thành một “ ốc đảo ” giữa những cánh đồng đã hết sạch cá tôm ở Đồng Tháp Mười. Vậy đàn cá lóc khủng này từ đâu ra ? Ông Trương Thanh Sơn nói : “ Không ở đâu ra cả mà từ ngay đây, nhờ công tác làm việc bảo tồn khắt khe mà đàn cá được giữ lại rồi sinh sôi ” .
Ông Sơn kể từ trận lũ lịch sử dân tộc năm 2000 trở lại trước, cá lóc bông cũng như nhiều loài thủy hải sản khác vẫn còn rất nhiều ở vùng đồng bưng này. Nhưng nạn xuyệc điện đã tận diệt đàn cá. Rất may, Láng Sen nằm tương đối khác biệt nên những tay xuyệc cá ít tìm đến .

Với phương châm bảo tồn bằng cách không can thiệp vào tự nhiên, Láng Sen đã “đóng cửa”, thành lập phân khu bảo vệ nghiêm ngặt 186ha để bảo vệ hàng trăm loài chim, cá…, trong đó có bầy cá lóc bông.

Xem thêm: Võ Lâm Truyền Kỳ: Trùng sinh 7 tái lập ngũ hành tương khắc?

Tại phân khu bảo vệ khắt khe này, dù cách vùng chuyên canh lúa chỉ một con kênh nhưng không một tay xuyệc điện hay thợ câu nào hoàn toàn có thể bén mảng. Ngoài những chòi canh cao được dựng lên thì hơn 40 nhân viên cấp dưới của Láng Sen thay ca đi tuần tra, bảo vệ 24/24 giờ .
Dù được bảo vệ khắt khe nhưng ông Sơn san sẻ chính ông cũng kinh ngạc về khối lượng và tỷ lệ của bầy cá lóc bông tại Láng Sen : “ Trước đây cá lóc bông ngoài ruộng còn nhiều thì con lớn cỡ năm, bảy ký chớ không to như ở Láng Sen. Đặc biệt, khoảng chừng bốn năm lại đây thì tỷ lệ cá lóc bông ngày càng tăng ” .
Lý giải điều này, ông Sơn cho rằng ngoài bảo vệ khắt khe thì việc đàn cá được trả về thiên nhiên và môi trường tự nhiên đúng nghĩa, không có sự can thiệp của con người vào sinh cảnh là yếu tố quyết định hành động việc chúng to lên .
“ Ở đây chúng tôi để toàn bộ những loài tăng trưởng theo tự nhiên và nhờ vậy không chỉ cá lóc mà loài nào cũng sinh sôi, tăng trưởng mạnh hơn so với cùng điều kiện kèm theo sống ở trên đồng bị tác động ảnh hưởng bởi con người ” – ông Sơn lý giải .

Nguồn gen quý Tiến sĩ Lê Phát Quới – chuyên viên Viện nghiên cứu và điều tra tài nguyên và môi trường tự nhiên ( ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh ) – cho biết hiện tại cá lóc bông trên 10 kg gần như chỉ có ở Láng Sen. “ Cá lóc bông thường thì muốn tăng trưởng lên thành cá lóc khủng cần phải sống đúng trong sinh cảnh tự nhiên tương thích mới được. Và Láng Sen có sinh cảnh đầm lầy tương thích cho việc tăng trưởng của giống cá lóc này . Ngoài Láng Sen, ở U Minh Thượng cũng có một hệ sinh cảnh đầm lầy hoàn toàn có thể tăng trưởng cá lóc khủng, nhưng đa phần chỉ ở mức 6-7 kg chứ không hề tăng trưởng thuận tiện lên đến trên 10 kg được như ở Láng Sen. Cũng do yếu tố sinh cảnh tự nhiên nên cá lóc nuôi thương mại dù có nuôi tốt cỡ nào cũng không hề thành cá lóc khủng ” – tiến sỹ Quới nói . Đánh giá về nguồn gen, tiến sỹ Lê Phát Quới nói việc cá lóc khủng vẫn sống sót tốt ở Láng Sen có giá trị cực kỳ quý về mặt bảo tồn. Bởi đây là giống cá lóc thuần chủng và không bị lai tạp, do đó hoàn toàn có thể giữ được nguồn gen gốc của cá lóc, phục vụ việc bảo tồn và tăng trưởng nguồn gen . Ông Trương Thanh Sơn – giám đốc khu bảo tồn Láng Sen – cho biết Vườn quốc gia U Minh Thượng đã có yêu cầu với Láng Sen để đưa nguồn cá lóc bông giống về lai tạo. “ Chúng tôi đang xem xét để san sẻ đàn cá giống không chỉ cho U Minh Thượng mà cả những khu bảo tồn khác. Nếu làm được việc này thì thành quả bảo tồn đàn cá lóc này sẽ vượt ra khỏi Láng Sen ” – ông Sơn tâm đắc .

Cận cảnh con cá chép 10kg bị bầy cá lóc khủng làm thịt – Ảnh: Khu bảo tồn Láng Sen cung cấp   Xem thêm: 20 kỹ năng sống cho trẻ mầm non giúp con phát triển toàn diện Khu ramsar thứ 7 của Nước Ta Cuối năm năm ngoái, Tổ chức công ước ramsar đã ra quyết định hành động công nhận khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen ( Long An ) là khu ramsar ( vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế về đa dạng sinh học và bảo tồn ) thứ 7 của Nước Ta và thứ 2.227 của quốc tế . Với tổng diện tích quy hoạnh 5.030 ha, Láng Sen được xem như một bồn trũng trong nước thuộc vùng trũng to lớn Đồng Tháp Mười, tỉnh Long An. Ở đây có sự hiện hữu 156 loài thực vật hoang dã thuộc 60 họ ; 149 loài động vật hoang dã có xương sống thuộc 46 họ, trong đó có 13 loài nằm trong sách đỏ Nước Ta .